özel isimlere gelen ekleri ayıran noktalama işaretinin adı nedir

özel isimlere gelen ekleri ayıran noktalama işaretinin adı nedir Ne90'dan bulabilirsiniz

Kesme İşareti ( ’ ) – Türk Dil Kurumu

Kesme İşareti ( ’ )

“Onun için Batı’da bunlara birer fonksiyon buluyorlar.” (Burhan Felek)

1919 senesi Mayıs’ının 19’uncu günü Samsun’a çıktım. (Atatürk)

Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu zaman ekten önce kesme işareti kullanılır: Hisar’dan, Boğaz’dan vb.

Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek alması durumunda kesme işareti kullanılır: Bu Kanun’un 17. maddesinin c bendi… Yukarıda adı geçen Yönetmelik’in 2’nci maddesine göre… vb.

Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanılır: Yunus Emre’nin (1240?-1320), Yakup Kadri’nin  (Karaosmanoğlu) vb.

Ek getirildiğinde Avrupa Birliği kesme işareti ile kullanılır: Avrupa Birliği’ne üye ülkeler…

UYARI: Sonunda 3. teklik kişi iyelik eki olan özel ada, bu ek dışında başka bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti konmaz: Boğaz Köprümüzün güzelliği, Amik Ovamızın bitki örtüsü, Kuşadamızdaki liman vb.

UYARI: Kurum, kuruluş, kurul, birleşim, oturum ve iş yeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz: Türkiye Büyük Millet Meclisine, Türk Dil Kurumundan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanlığının; Bakanlar Kurulunun, Danışma Kurulundan, Yürütme Kuruluna; Türkiye Büyük Millet Meclisinin 112’nci Birleşiminin 2’nci Oturumunda; Mavi Köşe Bakkaliyesinden vb.

UYARI: Başbakanlık, Rektörlük vb. sözler, ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde Başbakanlığa, Rektörlüğe vb. biçimlerde yazılır.

UYARI: Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Müslümanlık, Hristiyanlık, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Aydınlı, Konyalı, Bursalı, Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler, Türklerin, Türklüğün, Türkleşmekte, Türkçenin, Müslümanlıkta, Hollandalıdan, Hristiyanlıktan, Atatürkçülüğün vb.

UYARI: Sonunda p, ç, t, k ünsüzlerinden biri bulunan Ahmet, Çelik, Halit, Şahap; Bosna-Hersek; Kerkük, Sinop, Tokat, Zonguldak gibi özel adlara ünlüyle başlayan ek getirildiğinde kesme işaretine rağmen Ahmedi, Halidi, Şahabı; Bosna-Herseği; Kerküğü, Sinobu, Tokadı, Zonguldağı biçiminde son ses yumuşatılarak söylenir.

UYARI: Özel adlar yerine kullanılan “o” zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrıl­maz.

Bir ok attım karlı dağın ardına

Düştü m’ola sevdiğimin yurduna

İl yanmazken ben yanarım derdine

Engel aramızı açtı n’eyleyim (Karacaoğlan)

“Şems’in gözlerine bir şüphe çöreklendi: “Dostum ne’n var? Her şey yolunda mı?”  (Elif Şafak)

Güzelliğin on par’etmez

Bu bendeki aşk olmasa (Âşık Veysel)

Yazı kaynağı : www.tdk.gov.tr

Kesme İşareti (’) Nedir, Görevleri Nelerdir? Kesme İşaretinin Kullanım Alanları Ve Cümle İçerisinde Örnekler

Kesme işareti, özel isimleri diğer isimlerden ayırmak için kullanılır. Yazılarda hangi isimlerin özel olduğunu, kesme işaretine bakarak öğrenebilirsiniz.

Kesme İşareti Nedir?

Türkçede başlıca olarak özel isimlerden sonra gelen ekleri ayırmada kullanılan noktalama işaretine kesme işareti (‘) denir.

Kesme işareti ait olduğu kelimenin sağına bitişik olarak yazılır. Kesme işaretinden sonra gelen ek için bir boşluk bırakılmaz. Yani özel isime ek geleceği zaman, özel ismin sağ üstüne kesme işareti konur, boşluk bırakılmadan ek yazılır.

TDK’ya göre Kesme İşareti 

Kesme işareti Türk Dil Kurumu sözlüğünde isim ve dilbilgisi olarak geçiyor. Sözlük anlamıysa “Özel adlara, kısaltmalara ve sayılara getirilen ekleri, iki sözün birleşmesi sırasında ortaya çıkan ses düşmesini belirtmek için kullanılan noktalama işaretinin adı” olarak geçiyor. Sözcüğün eş anlamlıları ise; kesme, kesme imi, apostrof olarak kabul ediliyor.

Kesme İşaretinin Görevleri Nelerdir? 

 Kesme işareti cümle içinde;

 - Özel isimleri diğer sözcüklerden ayırma,

 - Kısaltma, harf, sayı ve eklere gelen ekleri ayırma,

 - Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırma görevinde kullanılır.

Kesme İşaretinin Kullanıldığı Yerler ve Örnek Cümleler

 - Mustafa’nın altın gibi saçları vardı.

 - Sinop’u merak ediyor musunuz?

 - Pamuk’un kırmızı boyunluğu bulunuyor.

 - Çomar’ı bahçeye çıkarır mısın?

 -Fatma Hanım’ın ne suçu vardı.

 - Ahmet Bey’e söyleyin, toplantı saat 6’da yapılacak.

 - PTT’nin hangi şubesi bu saatte açıktır?

 - TBMM'ne dinleyici olarak katılıyorum.

 - TDK'na göre bu kelimenin anlamı bulunmuyor. 

 - İstanbul Adana yolunun 75’inci kilometresindeyiz. Daha önümüzde 1150 km’lik yolumuz bulunuyor.

 - 1923'te Cumhuriyet ilan edildi.

 - 5'inci maddeye göre karar verilecek.

 - Ahmet Beyler 8'nci katta oturuyorlar.

 - 1,65’lik boyuyla basketbol yıldızı oldu.

 - Acep dünyada var m'ola?

 - Söyleyin bana, n’oldu?

 - Gurbet aramızı açtı n’eyleyim.

 - I'dan v'ye kadar bütün harflerle kelimeler kuracaksınız.

 - P'nin b'ye dönüşmesi ses yumuşaması olayıdır. 

 7.Özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan sonra kullanılır. Örnek;

 - Mevlana (1207-11273)’nın mezarı Konya’dadır.

 - Fatih Sultan Mehmet (1432-1481)’in İstanbul’u fethi, bir çağın kapanmasına yol açtı.

 Kesme İşaretinde İstisnai Durumlar

 -Türkiye Büyük Millet Meclisinin 3’üncü oturumu yapıldı.

 - Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına yaptırım ne zaman gelecek?

 - Mavi Köşe Bakkaliyesinin anlamlı kampanyası büyük ilgi gördü. 

 -Aydınlı bir babayla Konyalı bir annenin çocuğuydu.

 -Ahmetler, Mehmetler, Yakup Kadriler niceleri geldi geçti.

 - Orta Çağın en zalim krallarından biriydi.

 - Duraklama Döneminin ne zaman biteceği bilinmiyor.

 - Tanzimat Döneminde şiirde yeni akımlar görülmeye başlandı.

 - Türk Edebiyatının en ünlü şairleri bu kitapta toplanmış.

Yazı kaynağı : www.milliyet.com.tr

7. Sınıf Türkçe Kısa Çizgi Ve Kesme İşareti konu anlatımı

Kısa çizgiler ise uzun paragraflarda en sık kullanılan noktalama işaretlerinden biridir. Kelime satıra sığmadığında kısa çizgi konarak diğer paragrafa geçilir. Kısa çizgi kullanırken kelimeyi doğru hecesinden ayırmaya dikkat edilmelidir.

 Kısa Çizgi ve Kesme İşareti

 Kesme İşareti:

 İnsan isimlerine gelen yapım eklerini ayırmak için kesme işareti kullanılır.

 - Bugün ders çalışmak için Ahmet'e gideceğim.

 - Serpil'in bana aldığı hediyeyi çok merak ediyorum.

 Not: İnsan isimlerine ve diğer özel isimlere çekim eki gelirse kesme işareti kullanılmaz.

 Örnek: Yarın Aliler bize geliyor.

 Şehir ve ülke isimlerine gelen yapım ekleri de kesme işareti ile ayılır.

 - Bu yaz Londra'ya gideceğim için çok heyecanlıyım.

 - Babam her yıl Bursa'ya birkaç kere gider.

 Hayvanlara verilen özel isimlere yapım eki getirildiğinde kesme işareti kullanılır.

 - Gofret'e aldığımız son mama oldukça sağlıklı.

 - Kedim Karamel'in fotoğrafları çok beğenildi.

 Kesme işareti soy isimlere ve takma adlara getirilen yapım eklerini ayırmak için de kullanılır.

 - Yunus Emre'ye duyduğum saygı her geçen yıl biraz daha artıyor.

 - Taçsız Kral'ın attığı golleri yeniden izledim.

 Dünya, Satürn, Mars gibi gezegenler özel isimlerdir. Bu nedenle bu kelimelere gelen ekleri kesme işareti ayırır.

 - Acaba insanoğlu bir gün Jüpiter'e gidebilecek mi?

 Not: Dünya kelimesi hem özel hem cins isim olabilir. Cümle içindeki kullanımına göre kesme işareti kullanılmalıdır.

 - Dünya'nın dönüş yönü batıdan doğuya doğrudur. (Gezegen olduğu için kesme işareti kullanılmalı.)

 - Dünyanın bin bir türlü hali var. (Dünya, bu cümlede cins isim olarak yer almıştır.)

 Kitap ve tablo başta olmak üzere tüm sanat eserleri özel isim grubunda yer alır. İmla hatası yapmamak için bu kelimelere yapım eki geldiğinde kesme işareti kullanılmalıdır.

 - Bugün derste Belleğin Azmi'nin kopyasını inceledik.

 Belleğin Azmi, Salvador Dali'nin bir tablosu olduğu için tektir. Teklik bildiren tüm sözcükler özel isimdir.

 İnsan isimlerinin yanında kullanılan saygı kelimelerine gelen ekler takma isimlerde olduğu gibi kesme işareti ile ayrılmalıdır.

 - Nail Bey'e geçmiş olsun dileklerimi iletin.

 - Bence bu pantolon tam Serpil Hanım'a göre.

 Türkçede sadece özel isimlerin kısaltması olur. Bu nedenle kısaltmalarda da kesme işareti kullanılmalıdır.

 - TBMM'de toplam 450 milletvekili bulunuyor.

 - Hafta sonları NBA'de oynanan basketbol maçlarını izliyorum.

 2- Kısa Çizgi:

Satıra sığmayan kelimelerin hecesi ya da heceleri diğer paragrafa geçilirken kısa çizgili ile ayrılır. Örneğin ''Dedem beni yarın parka götürecek'' cümlesinde ''parka kelimesi satıra sığmıyorsa:

 par -

 ka

''par'' ve ''ka'' ekleri kısa çizgiye ayrılır. ''Ka'' eki diğer paragrafa bu şekilde aktarılır.

 Cümle içerisinde açıklama ya da hatırlatma amacıyla kullanılan ara sözleri ayırmak için kullanılır.

 - 5 yıl önce -o zaman 24 yaşındaydı- çok daha azimliydi.

 - Eskiden yaşadığımız şehri - Ankara'yı - özlüyorum.

 Eklerin başına kısa çizgi konur.

 - İsmin hal ekleri -i - e - de -den olmak üzere dörde ayrılır.

 Ekler dışında heceleri göstermek için de kullanılır.

 A-jan-da-mı

 Ke-le-be-ği

 Kısa çizgi matematikte de kullanılır. Çıkarma işlemlerinde sayıların arasında konur.

 16 - 10= 10

 Matematikte bir sayının 0'dan küçük olduğunu belirtmek için başına kısa çizgi konur.

 -23 -122 -1

Yazı kaynağı : www.hurriyet.com.tr

Yorumların yanıtı sitenin aşağı kısmında

Ali : bilmiyorum, keşke arkadaşlar yorumlarda yanıt versinler.