aile planlaması hizmetleri veren resmi kuruluşlardan değildir
aile planlaması hizmetleri veren resmi kuruluşlardan değildir Ne90'dan bulabilirsiniz
Aile Planlaması Hizmetleri Acilen Karşılanmalıdır!
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi ile TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu tarafından 17 Ekim 2020 tarihinde “Aile Planlaması Hizmetleri Acilen Karşılanmalıdır” konulu bir basın toplantısı düzenlendi.
TTB Merkez Konseyi Başkanı R. Şebnem Korur, TTB Merkez Konseyi Üyeleri Meltem Günbeği, Deniz Erdoğdu ve Çiğdem Arslan’ın katılımıyla gerçekleşen basın toplantısında; birinci basamak sağlık kuruluşları, sağlık merkezlerinin uygun donanıma sahip olmaması ve malzeme eksikliği nedeni ile aile planlaması hizmetlerini veremez hale geldiğine dikkat çekildi.
Basın açıklaması, TTB Merkez Konseyi Üyesi Meltem Günbeği tarafından okundu.
Aile Planlaması Hizmetleri Acilen Karşılanmalıdır!
Basın Açıklaması
17. 10. 2020
Ülkemizde karşılanamayan aile planlaması hizmetleri giderek artmaktadır. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018 sonuçlarına göre son beş yılda aile planlamasında karşılanamayan gereksinim iki katına çıkarak %12’ye yükselmiştir. Diğer taraftan çocuk istemediği halde etkisiz yöntemle korunan kadınların oranı % 20 olup, toplamda kadınların %32’sinin “karşılanmayan aile planlaması ihtiyacı” mevcuttur. Yani her üç kadından birinin aile planlaması ihtiyacı karşılanmamaktadır.
Birinci basamak sağlık kuruluşları, sağlık merkezlerinin uygun donanıma sahip olmaması ve malzeme eksikliği nedeni ile aile planlaması hizmetlerini veremez hale gelmiştir. Uzun zamandır gerek aile sağlığı merkezlerimizde gerekse üreme sağlığı merkezlerimizde ne kondom ne de hormonal aile planlaması yöntemleri için malzeme bulunmamaktadır. RİA uygulamaları çok azalmış hatta birçok ASM’de bu hizmet verilemez hale gelmiştir. Bizler, aile planlaması gereksinimi için başvuranlara “elimizde hap yok, kondom yok, aylık- üç aylık iğne yok” demekten hekim olarak utanç duyuyoruz.
Aile planlaması hizmetlerinin sunumunu, koruyucu sağlık hizmetleri ilkelerine uygun olarak gerçekleştirmekle yükümlü olan Sağlık Bakanlığı’nın dağıtımını yapmadığı aile planlaması malzemelerini kadınlar cepten karşılayarak edinmektedir. Gebeliği önleyici malzemeler, Aile Sağlığı ve Üreme Sağlığı Merkezlerinde ücretsiz olarak sağlanması gerektiği için SGK ödeme kapsamına alınmamıştır. Birinci basamak sağlık kuruluşlarının aile planlaması hizmetlerini veremez hale gelmesinin yanı sıra pandemi döneminde artan işsizlik ve yoksullaşma, giderek pahalılaşan gebelik önleyici malzemelerin temin edinilmesini de engellemektedir. Daha pek çok etken nedeniyle pandemi dönemi yaşanan sıkıntıları daha da arttırmış durumdadır.
Özellikle yoksul kadınlar ücretsiz aile planlaması ürünlerine ulaşamadıklarında istenmeyen gebeliklerle yüz yüze geliyor. Biliyoruz ki istenmeyen gebelikler anne ve çocuk sağlığı açısından birçok sağlık riski içermektedir. İstenmeyen gebelikleri önlemek; anne ölümlerini, sık gebelik ve doğuma bağlı hastalıkları, düşük doğum ağırlıklı bebekleri, bebek ve çocuk istismarı gibi birçok sağlık sorununu ortadan kaldırır.
Biz hekimler görevimizi yapmak istiyoruz; Sağlık Bakanlığı aile planlaması için kullandığımız hap, kondom, aylık-üç aylık iğneleri ivedilikle temin edip, tüm yurda dağıtmalıdır.
Aile planlaması ile ilgili hizmet içi eğitimler yeniden başlamalıaile sağlığı merkezlerinde RİA uygulamaları desteklenmeli, Üreme Sağlığı Merkezlerindeki yetişmiş sağlık personelinin görev yerleri değiştirilmemeli aile sağlığı merkezleri ile koordineli çalışmaları sağlanmalıdır.
Sağlık Bakanlığı hap ve aylık- üç aylık iğneleri temin edip dağıtımını yapana kadar bu yöntemlerin reçete ile ücretsiz olarak ihtiyaç sahiplerine verilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmalıdır.
İsteğe bağlı düşüklerin önündeki engeller kaldırılmalıdır.
Anne çocuk sağlığını bozan tüm etmenlerle mücadele etmenin hekimlik görevimiz olduğu bilinciyle acil sorunların takipçisi olacağımızı bir kez daha dile getiriyoruz.
Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi
TTB Kadın Hekimlik ve Kadın Sağlığı Kolu
Yazı kaynağı : www.ttb.org.tr
Aile Planlaması nedir? | Türkiye Hastanesi
Aile planlaması sanılanın aksine evli çiftlerin çocuk sahibi olmasını engellemek ya da kısıtlamak değil; bilakis çiftlerin istedikleri, hazır oldukları zamanda ve istedikleri sayıda çocuk sahibi olmasını planlamalarıdır.
Esasen amaç gelişen dünyada mutlu bir aile kurumunun temelini oluşturan çocuklar için uygun ortamın planlamasıdır. Pek çok ülkede bu eğitimler ergenlere okul sıralarında verilmektedir.
Aile planlaması prensipleri ile anne ve bebek açısından sağlıklı bir hamilelik sürecinin oluşması için gebelik öncesi, sırası ve sonrasında yapılması gerekenler ortaya konur ve sürecin bilinçli bir şekilde yaşanması sağlanır. Eğitimin kadın ve erkeğe verilmesi önemlidir.
Hamilelikler arasında belli bir sure bırakmak gerekir. Bu hem anne sağlığı hemde ardışık çocuklar açısından mühimdir. Doğumlar arası 2 yıldan kısa aralıkların olması bir önceki çocuğun kayıp riskini %50 dolaylarında artırmaktadır. Keza yine 2 yıldan kısa aralıklı doğumlarda çocukların mental, fiziksel ve ruhsal gelişimleride olumsuz etkilenmektedir. Aynı zamanda annenin fiziksel ve ruhsal olarak hazırlanması ve toparlanması içinde 2 yıl ideal bir zaman dilimidir.
Aile planlamasının amaçları nelerdir diyecek olursak;
Evli çiftlerin çocuk istemi olduğunda öncelikle birinci basamakda hekimleri ile görüşmeleri ve gerekli durumda uzman hekime yönlendirilmeleri önemlidir.
Fiziksel ve psikolojik olarak normal olan çiftlerin çocuk sahibi olma istekleri ve neler yapmaları gerektiği, örneğin; yumurtlama dönemi, anne adayının beslenmesi, anne adayına verilecek gebelik öncesi folik asit desteği , sigarave alkol gibi zararlı maddelerin kadın ve erkek üreme sağlına olan olumsuz etkileri gibi konularda danışmanlık almak gebelik öncesi dönemde elzemdir.
Denemiş ancak başarılı gebelik elde edememiş çiftlerin araştırılması ve gerekli tetkiklerin ve takibin yapılmasıda aile planlaması hizmetleri kapsamındadır.
19 yaş altı ve 35 yaş üstü gebelikler farklı durumlarla komplike olabilir. Mesela kansızlık, çoğul gebelik, gebelik kaybı, düşük doğum ağırlıklı bebek doğurmak gibi komplikasyonlaradölesan gebeliklerde sık görülürken; yüksek tansiyon, diyabet, kromozomal hastalıklı bebekler daha çok 35 yaş üstü gebeliklerde görülür. Anne adaylarının bilinçlendirilmesi ve sağlıklı yönlendirilmesi, sağlıklı anneler ve anne ölümünün azaltılması içingereklidir.
Üreme sağlığı açısından; bulaşıcı hastalıklardan korunma, çift tedavisi gerektiren durumları bilmek, kadın ve erkeği enfeksiyonlardankorumakta aile planlaması hizmetleri kapsamındadır.
Beklenmeyen gebelikler, anne adayını hem fizyolojik, hem ruhsal dengesinde bozulma ve strese neden olabilir. Planlama çiftlerin daha stressiz bir gebelik dönemi yaşamasına yardımcı olur.Ailelerin bakabilecekleri sayıda bebeğe sahip olması hem aile bütçesi, hem ailenin dinamikleri, hemde çocuklara verilecek gelecek için önemlidir. Sık aralıklarla ve çok sayıda çocuk doğurmak kadın bedeninde çeşitli hastalıklara neden olur. Planlama yöntemleri ile önlenebilir anne ölümleri ve bebek kayıplarının, ayrıca zor ve travmatik doğumların önüne geçilebilir. Çocuk açısından erken doğum ve buna bağlı komplikasyonlar, düşük doğum ağırlı, kromozomal anomaliler gibi fizyolojik ve istenmeyen çocuk, sevgi yoksunluğu, ilgi yoksunluğu gibi ruhsal-travmatik durumlar nispeten önlenmiş olur.
Aile planlaması uygulamaları etkin olan toplumlar gelişmişlik sıralamasında üst sıralarda yer alır. Planlanmış bir toplum daha hızlı ve emin adımlarla gelişir.
Aile planlaması yöntemleri geleneksel ve modern yöntemler , yada başka bir sınıflamaya göre cerrahi ve cerrahi olmayan yöntemler olarak sınıflandırılır.
Geleneksel yöntemlerde etkin korunma %60 lardaiken , modern yöntemlerde %98 gibi yüksek başarı oranları görülür.
Herhangi bir yöntem kullanmış ve sonrasında çocuk istemi olan çiftler, yöntemi bıraktığında en geç 1 yıl içinde %90 gebelik sahibi olur.
Yöntemler kısaca şöyle sıralanabilir ;
Yukarda sıralanan tüm yöntemlerin belli avantaj ve dezavantajları vardır. Çiftler hekimleri ile konuşarak onlar için en uygun yöntemi bulabilir. Bunlardan kimi geri dönüşü olan , kimi değildir. Her yöntem bireyselleştirilerek kullanılmalıdır. Birisi için tercih edilen yöntem bir diğeri için uygun olmayabilir. Ertesi gün hapları aile planlaması yöntemleri arasında sayılmaz. Bir acil kontraseptifmetoddur.
Yazı kaynağı : www.turkiyehastanesi.com
Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri Yönetmeliği (mülga)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar
Bu Yönetmeliğin amacı; sağlık hizmetlerine duyulan ihtiyaç bakımından toplumun en öncelikli kesimini oluşturan kadın, anne ve çocukların sağlık düzeyini yükseltmek, üreme sağlığı hizmetleri bütünü içerisinde ailelere aile planlaması hizmetlerini ve diğer sağlık kuruluşlarıyla işbirliği içinde diğer ana-çocuk sağlığı hizmetlerinin sunumunu koruyucu sağlık hizmetleri ilkelerine uygun şekilde gerçekleştirmek üzere kurulan “Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezlerimin hizmetlerini ve bu hizmetlerin yürütülmesine dair usul ve esasları düzenlemektir.
Bu Yönetmelik, Sağlık Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri ile bu Merkezlerde görevli personeli kapsar.
Bu Yönetmelik; 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 43 üncü maddesine ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’nun 9 uncu maddesinin (c) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Bu Yönetmelik’te geçen;
a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığı’nı,
b) Genel Müdürlük: Bakanlığın Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü'nü,
c) Merkez Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezini,
d) AÇSAP: Bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetler olarak kadın, ana-çocuk sağlığı ve aile planlamasını,
e) Bölge: Merkezin hizmet vermekle sorumlu olacağı yerleşim yerlerini,
f) Saha: AÇSAP hizmetlerinin geliştirilmesi için çalışmaların yapılacağı ilin tamamını,
g) Eğitim Merkezi: Fiziki yapısı ve insangücü özellikleri nitelik ve nicelik olarak yeterli olan, gerekli malzeme ve ekipman ile donatılmış hizmet içi eğitim merkezlerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş Esasları
Merkez, bu Yönetmeliğin 6 ncı ve 10 uncu maddesindeki şartların bulunduğunun tesbiti üzerine Valiliğin teklifi, Genel Müdürlüğün olumlu görüşü ve Bakanlığın onayı ile kurulur. "Eğitim Merkezi" olarak faaliyet gösterecek Merkezlerin kuruluşu da aynı usule tabidir.
Merkez; ana ve çocuk sağlığı ve üreme sağlığı (aile planlaması dahil) hizmetleri yeterince verilemeyen ve birinci basamak sağlık kuruluşları eksik olan bölgelere öncelik verilerek, il merkezlerinde her 100.000 nüfusa bir adet olmak üzere kurulabilir. Merkezi yerleşim nüfusu en az 30.000 olan ilçe merkezlerinde de bir adet Merkez kurulur.
Bakanlık tarafından belirlenen standardlara göre yeterli malzeme, araç, gereç, personel ve uygun bina temin edilmeden yeni merkezler açılmaz.
Merkezin hizmet vermekle sorumlu olacağı bölgenin sınırları ve büyüklüğü, kuruluşun alt yapı ve insangücü kaynakları ve çevredeki sağlık kuruluşları gözönünde bulundurularak belirlenir.
AÇSAP Merkezleri, İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı olarak çalışırlar. Merkezlerin göstereceği faaliyetler şunlardır:
a) İlde yataklı veya yataksız sağlık hizmeti veya destek hizmeti veren kuruluşlar ve sağlık eğitimi veren diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,
b) Temel sağlık hizmetleri ve tıp etiği ilkeleri ışığında, kadın, ana ve çocuk sağlığı ile ilgili koruyucu ve tedavi edici hizmetleri, laboratuar hizmetlerini, aile planlaması hizmetlerini ve bunlar ile ilgili konulardaki teorik ve beceri kazandırma eğitim ve danışmanlık hizmetlerini vermek,
c) Kadın, ana ve çocuk sağlığı ile ilgili yürüttüğü hizmetlerin kayıt ve bildirimlerini yapmak,
d) İlin birinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlarında görev yapan sağlık personelinin kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularında hizmetiçi eğitimlerini yürütmek,
e) Gerektiğinde, il dışından gelen sağlık personelinin de kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularında eğitimlerini sağlamak,
f) Mesleki eğitim kurumları için, çocuk, adölesan, kadın ve erkek üreme sağlığı (aile planlaması dahil) hizmetleri ile ilgili olarak mezuniyet öncesi ve sonrası uygulamalı öğretim hizmetlerinde işbirliğinde bulunmak,
Bakanlıkça ihtiyaca göre tesbit edilen Merkezler ülkede bulunan bütün aile planlaması yöntemlerini verecek şekilde düzenlenir.
Merkezlerde aşağıdaki bölümler bulunur ve bu bölümler personel, fiziki şartlar ve sunulan hizmetlerin niteliğine bağlı ve EK-1 Sayılı Cetvelde gösterilen standartlar çerçevesinde uygun biçimde düzenlenir. “Eğitim Merkezi" olarak düzenlenen merkezlerde, aşağıdaki bölüm veya unsurlar, sunulan eğitim hizmetlerinin gerekliliklerine göre geliştirilir.
a) Yeni başvuranlar ve kontrole gelenler için uygun şartlarda bir bekleme odası,
b) Aile planlaması dahil üreme sağlığı gibi konularda danışmanlık verilebilecek ayrı bir bölüm,
c) Hizmet amacına uygun olarak düzenlenmiş poliklinik birimleri,
d) Başvuranların muayene edilebileceği, aile planlaması uygulamalannın veya küçük cerrahi müdahalelerin yapılabileceği, iyi aydınlatılmış, lavabosu bulunan muayene odası veya odaları,
e) Dezenfeksiyon, sterilizasyon, çamaşırların yıkanması gibi işlemlerin gerçekleştirilebileceği bir oda,
f) Hizmetlerde kullanılan malzemelerin, bekletilen araç ve gerecin saklanabileceği depolamaya uygun bir bölüm,
g) Merkez içinde bilimsel veya idari nitelikte toplantıların yapılmasına elverişli eğitim araç- gereci ile donatılmış bir toplantı odası,
h) Laboratuar hizmetlerinin verileceği uygun bir oda,
ı) İdari hizmetlerin yapılacağı, kayıtların tutulacağı ve saklanacağı ve eğitim malzemelerinin korunacağı alan veya alanlar,
j) Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin verileceği bir oda veya odalar,
k) Personelin çalışması için düzenlenmiş alan veya alanlar,
l) Eğitim merkezi olanlarda eğitime gelenlerin kalacakları misafirhane,
m) Gebe izlem/ sağlam çocuk izlem odası.
Sağlık personelinin ana çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı kapsamındaki hizmetiçi eğitimlerinin planlanması ve yürütülmesi için fizik yapısı, personel kaynakları ve günlük hizmet yükü yeterli olan merkezler, ilin ihtiyacı çerçevesinde “Eğitim Merkezi” olarak faaliyet gösterirler. Eğitim Merkezleri, bu faaliyetleri tam olarak göstermeye yetecek şekilde Ek-2 Sayılı Cetvelde gösterilen personel, tıbbi malzeme ve görsel ve işitsel eğitim malzemesi ile donatılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Hizmet İlkeleri ve Hizmet Türleri
Merkezde verilen bütün hizmetler; hedef grupların ihtiyaç, istek ve değer yargıları temel alınarak en üst düzeyde toplum katılımı sağlanarak, en az zaman kaybı, en yüksek tıbbi ve teknik yeterlilik ve ekip hizmeti anlayışı içinde, süreklilik taşıyacak biçimde, bilgilendirme, rıza alma, mahremiyete ve gizliliğe saygı gibi tıp etiği ilkeleri ile uygunluk içinde sunulur.
Merkezlerde verilen hizmetler temel sağlık hizmetlerinden olup, hizmetlerin verilmesi ücretsizdir. Ancak, özellik arzeden hizmetlerden Bakanlığın belirleyeceği kurallar doğrultusunda gerektiğinde ücret alınabilir.
Merkezlerde verilecek hizmetler şunlardır:
A) Aile sağlığı hizmetleri
a) Çocuk ve adölesan sağlığı hizmetleri
b) Kadın ve erkek üreme sağlığı hizmetleri (Aile planlaması hizmetleri dahil),
B) Ağız ve diş sağlığı hizmetleri
C) Poliklinik hizmetleri
D) Laboratuar hizmetleri
E) Eğitim hizmetleri (Merkezin hizmet verdiği konularda)
a) Hizmetiçi eğitim hizmetleri
b) Halk eğitimi hizmetleri
c) Mezuniyet öncesi uygulamalı eğitim hizmetleri
F) Erken teşhis hizmetleri
G) Danışmanlık hizmetleri
H) Kayıt bildirim ve değerlendirme hizmetleri.
Merkezlerde çocuk ve adölesan sağlığı ile ilgili olarak verilecek hizmetler şunlardır:
a) Merkeze getirilen/başvuran bebek ve 18 yaşından küçük çocuklara Bakanlığın belirlediği standartlara göre hizmet vermek,
b) Bağışıklama ve büyüme-gelişmenin izlenmesi hizmetlerini, sağlık ocakları ile işbirliği ve koordinasyon içinde vermek,
c) Merkezlere getirilen bebek ve çocukların ayaktan tedavi ve bakım hizmetlerini yürütmek,
d) Çocuk sağlığı ve hastalıkları konularında, çocuklara ve ailelerine yönelik olarak bilgi, eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek,
e) Coğrafya ve mevsim şartları gibi etkenlere bağlı olarak ortaya çıkan ve bebek ve çocuk sağlığına tehdit oluşturan hastalıklara karşı, Sağlık Müdürlüğünün ilgili birimleri ile hazırlanmış olan programları uygulamak,
f) Okul, kreş, çocuk bakımevi, islahevi gibi kurumları, ilgili kişi kurum ve kuruluşlar ile işbirliği yaparak ziyaret etmek; bu yerlerde sağlık açısından risk faktörlerini tesbit etmek ve tanımlamak ve ihtiyaç duyulan tedbirlerin alınması için gerek duyulan işbirliği ortamını sağlamak,
g) Çocuk sağlığı konusunda, çocuk ruh sağlığı, ağız ve diş sağlığı, çocuk ihmali, hırpalanması ve istismarı gibi özel yaklaşım gerektiren durumlarla ilgili olarak, ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak,
h) Çocuk sağlığına yönelik hizmet sunan diğer birinci ve ikinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlar ve özellikle sağlık ocakları ile hizmet sunumunda koordinasyon sağlayarak işbirliği yapmak,
ı) Diğer birinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşların sevkettiği çocuklara hizmet vermek, muayene etmek ve çocuk sağlığı konusunda danışmanlık hizmeti vermek,
j) Sağlık personeline eğitim hizmetleri vermek,
k) Çocuk sağlığı konusunda verilen diğer görevleri yapmak.
Merkezlerde kadın sağlığı hizmetleri olarak verilecek hizmetler şunlardır:
a) Merkeze başvuran kadınlara, gebelere ve lohusalara Bakanlığın belirlediği standardlara uygun hizmet vermek,
b) Riskli gebelikleri tespit etmek, bu konuda Bakanlıkça belirlenen tedbirleri almak; bilgi, eğitim ve danışmanlık hizmeti vermek,
c) Kadın ve ana sağlığı gibi konular hakkında bilgi, eğitim ve danışmanlık hizmetleri vermek,
d) Doğum sonrası ve düşük sonrası aile planlaması hizmetlerini tanıtmak ve uygulamak,
e) Cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve meme kanseri, serviks kanseri gibi konularda erken teşhis için taramalar yapmak,
f) Merkezdeki poliklinik birimlerinde 15 yaş üzerindeki kadınlara üreme sağlığı ile ilgili ayaktan teşhis ve tedavi hizmetleri vermek,
g) Gebelere bağışıklama hizmeti vermek,
h) Sağlık personeline hizmetiçi eğitim hizmetlerini vermek,
ı) Kadın ve özellikle ana sağlığının geliştirilmesine yönelik olarak, sorumluluk bölgesinin ihtiyaçları ve şartlarına göre Sağlık Müdürlüğünün ilgili birimleri ile hazırlanmış olan programları uygulamak,
j) Kadın sağlığına yönelik hizmet sunan diğer birinci ve ikinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlar ile işbirliği yaparak hizmetlerin sunumunda koordinasyon sağlamak,
k) Diğer birinci basamak sağlık hizmeti veren kuruluşların sevkettiği kadınlara hizmet vermek,
l) Kadın sağlığı konusunda verilen diğer görevleri yapmak.
Merkezlerde aile planlaması ile ilgili olarak verilecek hizmetler şunlardır:
a) Başvuranlara (kadın-erkek) aile planlaması yöntemleri hakkında danışmanlık hizmeti vermek,
b) Bakanlıkça kabul edilmiş bütün aile planlaması yöntemlerine ilişkin hizmet vermek,
c) Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı mevcut olmak şartı ile Merkezlerde 8 haftaya kadar olan gebelik sonlandırma hizmetlerini MR yöntemi ile vermek,
d) Başvuranları (kadın-erkek), Merkezde uygulanamayan aile planlaması yöntemleri için ikinci basamak sağlık kuruluşuna sevk etmek.
Hizmetlerin verileceği bölümlerin, laboratuarın, personelin ve diğer şartları yeterliliğine ve hizmet sunulan nüfusun ihtiyaçlarına göre laboratuvar hizmetleri düzenlenir.
Uzman hekim tarafından görülmek üzere sağlık ocaklarından sevk edilen vakalara öncelik tanınır.
İstatistik değerlendirmelerine esas olmak üzere, merkezde verilen bütün laboratuar hizmetleri, Bakanlıkça belirlenen doğrultuda ve uygun biçimde kaydedilir.
Merkezlerde eğitim hizmetleri olarak verilecek hizmetler şunlardır:
a) Kadın sağlığı, ana sağlığı, çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularında personelin hizmet içi eğitimine, halk eğitimine ve mezuniyet öncesi eğitimlere destek ve danışmanlık hizmetleri vermek,
b) İlden ve gerektiğinde il dışından, hekim ve hekim dışı sağlık personeline bilgi ve beceri kazandıran kurslar düzenlemek; ayrıca, ilgili hizmetleri veren tüm sağlık personeline kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması konularında adaptasyon eğitimi vermek, (eğitim merkezi olanlar için),
c) Mahallin kitle iletişim araçlarından da faydalanmak ve eğitim çalışmalarını organize etmek suretiyle sistemli bir şekilde halk eğitimi yapmak,
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Merkezde Çalışan Sağlık Personelinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Liyakat ve kıdem dikkate alınarak Merkezde görevli uzman tabiplerden biri, yoksa aile planlaması uygulama kursu görmüş tabiplerden birisi Valiliğin teklifi, Genel Müdürlüğün uygun görüşü ile Bakanlık tarafından Baştabip görevini yürütmek üzere atanır.
Baştabibin görevleri şunlardır:
a) Merkezin tıbbi, idari ve eğitim hizmetlerinin en üst düzeyde yürütülmesini sağlamak; bu konuda sağlık yönetimi ilkelerine uygun olarak bu hizmetleri planlamak, uygulamak, izlemek ve denetlemek,
b) Yataklı veya yataksız sağlık, eğitim ve destek hizmeti veren kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve özellikle Sağlık Müdürlüğü AÇSAP Şube Müdürü, sağlık grup başkanlıkları ve sağlık ocakları ile yakın işbirliği ve koordinasyon içinde; sunulan hizmetlerin niteliğinin ve kullanımının artmasını ve hizmet sunumunda gereksiz tekrarların önlenmesini sağlamak,
c) Düzenli aralıklarla, merkezin fiziki yapı, teknik imkanlar, insangücü ve hizmet politikaları açısından güçlü ve zayıf noktalarını ve hizmeti geliştiren veya engelleyen unsurları tesbit etmek üzere çalışmalar yapmak, bunun için, personelin görüş ve önerilerini almak üzere periyodik toplantılar düzenlemek, gerektiğinde araştırmalar planlamak ve yürütmek, bu çalışmalanrın sonuçlarını, İl Sağlık Müdürlüğüne bildirmek,
d) Başvuranlara en yararlı olacak şekilde hizmet sunulmasını sağlamak,
e) Personelin, görev ve sorumlulukları doğrultusunda ve çalışma saatleri çerçevesinde hizmet vermelerini sağlamak ve aralarında gerekli işbölümünü gerçekleştirmek,
f) Hizmetlerin yürütülmesi için gerekli malzeme, araç ve gereç ihtiyacının belirlenmesini, talep edilmesini ve zamanında temin edilmesini sağlamak,
g) Hizmetle ilgili kayıtları düzenli tutulmasını, zamanında değerlendirilmesini ve İl Sağlık Müdürlüğüne ulaştırılmasını sağlamak,
h) Yıl sonunda yıllık faaliyet raporu ile bir sonraki yılın çalışma programının hazırlanmasını sağlamak, Merkezde yapılan çalışmaları ve sağlık göstergelerini ay ve yıllar itibariyle tablo ve grafiklerle izlemek,
ı) Eğitim Merkezi durumunda olan Merkezlerin, fiziki yapı, teknik donanım ve insangücü özellikleri bakımından yeterliğinin süreklilik taşıması için gerekli tedbirleri almak ve kurs programlarının Bakanlıkça belirtilen standartlar doğrultusunda sürdürülmesini sağlamak.
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanının görevleri şunlardır:
a) Merkez'in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak, uzmanlık dalının gerektirdiği bütün koruyucu ve tedavi edici hizmetleri bilimsel, teknik ve etik esaslara göre vermek,
b) 8 haftaya kadar olan gebelik sonlandırma hizmetlerini (MR yöntemi ile) vermek,
c) Birinci basamak sağlık hizmetlerini veren kuruluşlardan şevkli olarak gelen hastaları değerlendirerek, teşhis koymak, tedavilerini planlamak ve sonuçları konusunda geldiği birime geri bildirimde bulunmak,
d) Uzmanlık alanı ile ilgili olarak danışmanlık yapmak, sağlık personeli ve halk eğitimi ile ilgili bütün eğitim etkinliklerinde görev almak,
e) Merkez'in imkanları çerçevesinde, kadın sağlığı unsurlarının tamamını kapsayacak biçimde, adölesan ve menapoz gibi özel risk gruplarına yönelik koruyucu ve tedavi edici hizmetleri planlamak ve uygulamak,
f) Merkez'in kadın sağlığı ve aile planlaması hizmetleri ile ilgili ihtiyaçlarını belirlemek ve giderilmesi için baştabibe tekliflerde bulunmak, mevcut malzemenin etkili ve verimli kullanılması ve korunması için gerekli tedbirleri almak,
g) Kadın sağlığı ve aile planlaması hizmetleri ile ilgili kayıtların tutulmasını sağlamak ve periodik değerlendirmesini yaparak sonuçlarını baştabibe iletmek,
h) Kadın sağlığı ve aile planlaması hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili olarak Merkeze ve il’e ait verilere dayanarak değerlendirmelerde bulunmak, plan, program ve projeler üretmek ve bunları uygulamak için İl Sağlık Müdürlüğüne sunulmak üzere Baştabibe iletmek,
ı) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanının görevleri şunlardır:
a) Merkez'in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak, uzmanlık dalının gerektirdiği bütün koruyucu ve tedavi edici hizmetleri bilimsel, teknik ve etik esaslara göre vermek,
b) Birinci basamak sağlık hizmetleri veren kuruluşlardan şevkli olarak gelen hastaları değerlendirerek, teşhis koymak, tedavilerini planlamak ve sonuçlar konusunda geldiği birime geri bildirimde bulunmak,
c) Uzmanlık alanı ile ilgili olarak danışmanlık yapmak, sağlık personeli ve halk eğitimi ile ilgili tüm eğitim etkinliklerinde görev almak,
d) Merkez'in imkanları çerçevesinde, çocuk sağlığı unsurlarının bütününü kapsayacak biçimde ve özel risk gruplarını içeren koruyucu ve tedavi edici hizmetleri planlamak ve uygulamak. Merkezlerdeki Psikolog ile işbirliği yaparak çocuk ruh sağlığı konusunda danışmanlık hizmeti vermek,
e) Merkez'in çocuk sağlığı hizmetleri ile ilgili ihtiyaçlarını belirlemek, temin edilmek üzere başhekime tekliflerde bulunmak, mevcut malzemenin etkili ve verimli kullanılması ve korunması için gerekli önlemleri almak,
f) Çocuk sağlığı hizmetleri ile ilgili kayıtların tutulmasını sağlayarak ve periodik değerlendirmesini yaparak sonuçlarını baştabibe iletmek,
g) Çocuk sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili Merkeze ve il’e ait verilere dayanarak değerlendirmelerde bulunmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması için İl Sağlık Müdürlüğüne sunmak üzere Baştabibe iletmek,
h) Okul, kreş, çocuk bakımevi, ıslahevi gibi çocukların birarada bulunduğu kurumlarda ve çocuk işçilerin yoğun olarak çalıştırıldığı işkollarında, sağlık açısından risk faktörlerinin saptanmasına ve tedbirlerin alınmasına yönelik olarak, baştabibin sorumluluğunda ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak,
ı) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Halk sağlığı ve aile hekimliği uzmanının görevleri şunlardır:
a) Merkez'in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak uzmanlık dalının gerektirdiği bütün koruyucu ve tedavi edici hizmetleri bilimsel, teknik ve etik esaslara göre vermek,
b) Diğer hizmetlerden yararlanmak için başvuranları değerlendirmek; gerekirse şevkini yapmak,
c) Birinci basamak sağlık hizmetleri veren kuruluşlardan şevkli olarak gelen hastaları değerlendirerek, teşhis koymak, tedavilerini planlamak ve sonuçlar konusunda geldiği birime geri bildirimde bulmak,
d) AÇSAP konularında danışmanlık yapmak, sağlık personeli ve halk eğitimi ile ilgili tüm eğitim faaliyetlerinde görev almak,
e) Merkez'in imkanları çerçevesinde, ana çocuk sağlığı ve aile planlaması dahil üreme sağlığı konularının tamamını kapsayacak biçimde ve özel risk gruplarını içeren koruyucu ve tedavi edici hizmetleri planlamak ve uygulamak,
f) Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı bulunan merkezlerde eğitim almış ve sertifikalandırılmış olmak şartıyla 8 haftaya kadar olan gebelik sonlandırma (MR yöntemi ile) hizmetlerini vermek,
g) Merkez'in ana çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetleri ile ilgili ihtiyaçlarını belirlemek, temin edilmek üzere baştabibe teklifte bulunmak; mevcut malzemenin etkili ve verimli kullanılması ve korunması için gerekli tedbirleri almak,
h) AÇSAP hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili olarak Merkeze ve il'e ait verilere dayanarak değerlendirmelerde bulunmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması için İl Sağlık Müdürlüğüne sunmak üzere Baştabibe iletmek,
ı) Merkezdeki eğitim faaliyetlerinin planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesinde İl Sağlık Müdürlüğü ve diğer kurumlarla koordineli çalışmak,
j) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Pratisyen tabibin görevleri şunlardır:
a) Merkez'in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak bütün koruyucu ve tedavi edici hizmetlerde yer almak,
b) Merkezde sunulan danışmanlık, halkın sağlık eğitimi ve diğer eğitim etkinliklerinin planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
c) Yürüttüğü hizmetlerle ilgili kayıtları tutmak,
d) Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı bulunan merkezlerde eğitim almış ve sertifikalandırılmış olmak şartıyla 8 haftaya kadar olan gebelik sonlandırma (MR yöntemi ile) hizmetlerini vermek,
e) Okul, kreş, çocuk bakımevi, ıslahevi gibi çocukların birarada bulunduğu kurumlarda ve çocuk işçilerin yoğun olarak çalıştırıldığı işkollarında, sağlık açısından risk faktörlerinin saptanmasına ve tedbirlerin alınmasına yönelik olarak, baştabibin sorumluluğunda ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak,
f) Merkez'de Baştabip tarafından yapılan işbölümüne tabi olarak, çocuk sağlığı, kadın, ana sağlığı, aile planlaması poliklinik hizmetlerinde uzman tabiplerle işbirliği içinde çalışmak,
g) Kadın, ana ve çocuk sağlığı ve aile planlaması hizmetlerinin geliştirilmesi için plan program ve projeler üretilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesinde uzmanlarla işbirliği yapmak,
h) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Diş hekiminin görevleri şunlardır:
a) Diş polikliniği, ağız ve diş sağlığı hizmetlerine ilişkin klinik ve idari işleri yürütmek,
b) Doğrudan ağız-diş polikliniğine veya Merkez'in diğer hizmetlerinden yararlanmak için başvuran kişilere gerektiğinde ağız ve diş sağlığı konusunda hizmet vermek,
c) Merkezde sunulan danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim faaliyetlerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak,
d) Merkez'de baştabip tarafından yapılan işbölümüne tabi olarak, kadın sağlığı, ana-çocuk sağlığı, aile planlaması ve poliklinik hizmetlerinde görevli tabiplerle ve diğer sağlık personeli ile işbirliği içinde çalışmak,
e) Özellikle çocuk ve gebelerin ağız ve diş sağlığı konusundaki sorunlarının giderilmesine yönelik ortak çalışmalarda programların oluşturulması ve yürütülmesinde görev almak,
f) Okul, kreş, çocuk bakımevi, ıslahevi gibi çocukların birarada bulunduğu kurumlarda ve çocuk işçilerin yoğun olarak çalıştırıldığı işkollarında, ağız ve diş sağlığına yönelik olarak koruyucu ve tedavi edici çalışmalar yapmak,
g) Ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili olarak merkeze ve il'e ait verilere dayanarak değerlendirmeler yapmak, plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması için il Sağlık Müdürlüğüne sunulmak üzere baştabibe iletmek,
h) Merkez'in ağız ve diş sağlığı hizmetleri ile ilgili ihtiyaçlarını belirlemek, temin edilmek üzere başhekime önerilerde bulunmak, mevcut malzemenin etkili ve verimli kullanılması ve korunması için gerekli önlemleri almak,
ı) Hizmetlerle ilgili kayıt tutmak ve periyodik olarak değerlendirmek,
j) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Psikologun görevleri şunlardır:
a) Merkeze başvuran veya sevk edilen kişileri izlemek, danışmanlık yapmak, hekim ve diğer ilgili personel ile işbirliği içinde ve mevzuatın müsaade ettiği hak ve yetkiler çerçevesinde Merkezin ruh sağlığı hizmetlerini yürütmek,
b) Mevzuatın müsaade ettiği hak ve yetkiler çerçevesinde, yürüttüğü hizmetler ile ilgili olarak ailelere bilgi-eğitim-iletişim ve danışmanlık hizmetleri vermek,
c) İl genelinde birinci basamak sağlık kuruluşlarında sunulan ruh sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili değerlendirmeler yapmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması ve kurum içi ve dışı işbirliği imkanlarının yaratılabilmesi için baştabibin sorumluluğunda Sağlık Müdürlüğündeki ilgili şube ile işbirliği içinde çalışmalar yapmak,
d) Merkez'in sahaya yönelik çalışmalarının planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
e) Hizmetlerin verilmesinde sağlık personeli ile işbirliği yapmak,
f) Görev alanı ile ilgili olarak Merkezin danrşmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitimler ile ilgili faaliyetlerinde görev almak,
g) Yürüttüğü hizmetler ile ilgili kayıtları tutmak, değerlendirmek,
h) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Sosyal çalışmacının görevleri şunlardır:
a) Merkez'in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak, görev alanının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek,
b) Hizmetlerin verilmesinde sağlık personeli ile işbirliği yapmak,
c) Görev alanı ile ilgili olarak, Merkezin danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim faaliyetlerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak,
d) Sürdürülen sosyal hizmet programlarına yönelik verileri toplamak, toplanan verileri değerlendirmek üzere sağlık personeli ile işbirliği yapmak ve periyodik raporlar hazırlayarak Baştabibe sunmak,
e) Merkez'in sahaya yönelik çalışmalarının planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
f) Sürdürdüğü hizmetlerle ilgili kayıtlar tutmak,
g) İl genelinde, birinci basamak sağlık kuruluşlarında sunulan sosyal hizmetlerin geliştirilmesi ile ilgili değerlendirmelerde bulunmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması için kurum içi ve dışı işbirliği imkanlarının yaratılabilmesi için aştabibin sorumluluğunda Sağlık Müdürlüğündeki ilgili şube ile işbirliği içinde çalışmalar yapmak,
h) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Diyetisyenin görevleri şunlardır:
a) Merkez'in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak görev alanının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek,
b) İl genelinde toplumun beslenme düzeyi ve beslenme sorunları ile ilgili hizmetlerin geliştirilmesi için değerlendirmeler yapmak; plan program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması ve kurum içi ve dışı işbirliği imkanlarının yaratılabilmesi için baştabibin sorumluluğunda Sağlık Müdürlüğü'ndeki ilgili şube ile işbirliği içinde çalışmalar yapmak,
c) Görev alanı ile ilgili olarak, Merkezin danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim faaliyetlerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak,
d) Sürdürülen beslenme programlarına yönelik verileri toplamak, değerlendirmek üzere sağlık personeli ile işbirliği yapmak ve periyodik raporlar hazırlayarak baştabibe sunmak,
e) Sunduğu hizmetlerle ilgili kayıt tutmak,
f) Merkez'in, sahaya yönelik çalışmalarının planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
g) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Çocuk gelişimcisinin görevleri şunlardır:
a) Merkez'in imkanları ve mevzuat çerçevesinde baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak görev alanının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek,
b) İl genelinde, birinci basamak sağlık kuruluşlarında sunulan çocuk gelişimi hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili değerlendirmeler yapmak; plan, program ve projeler üretmek ve bunların uygulanması ve kurum içi ve dışı işbirliği imkanlarının yaratılabilmesi için baştabibin sorumluluğunda Sağlık Müdürlüğü'ndeki ilgili şube ile işbirliği içinde çalışmalar yapmak,
c) Görev alanı ile ilgili olarak, Merkezin danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim etkinliklerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak,
d) Sürdürülen çocuk gelişim programlarına yönelik verileri toplamak; toplanan verileri değerlendirmek üzere ilgili sağlık personeli ile işbirliği yapmak ve periyodik raporlar hazırlayarak baştabibe sunmak,
e) Sunduğu hizmetlerle ilgili kayıt tutmak,
f) Merkez'in sahaya yönelik çalışmalarının planlanması, yönlendirilmesi ve yürütülmesinde görev almak,
g) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Liyakat ve kıdem gözönüne alınarak baştabibin talebi, İl Sağlık Müdürünün teklifi ile Bakanlık tarafından atanır.
Başhemşirenin görevleri şunlardır:
a) Merkezde görev yapan sağlık memuru (laboratuvar teknisyeni), ebe, hemşire ve hizmetlilerin yaptığı hizmetlerden dolayı sorumluluğu altındaki personelin, bilimsel, teknik ve etik esaslara göre en üst düzeyde hizmet vermesini sağlamak,
b) Sorumlusu olduğu personele ilişkin işbölümü ve çalışma programını ilgili personel ile birlikte düzenli aralıklarla hazırlamak ve baştabibin onayına sunmak; yürütülmesini izlemek ve denetlemek,
c) Merkez'de sunulan hizmetlerin düzenli ve uygun bir biçimde kaydedilmesi konusunda gerekli eğitim, takip ve denetim sorumluluklarını yerine getirmek,
d) Merkez'de acil durumlarda kullanılmak üzere ilgili uzmanlarla beraber bir adi yardım dolabı hazırlamak bu dolapta bulunması gereken ilaç ve malzemelerin, sağlıklı ve güvenilir koşullarda, her zaman kullanıma hazır biçimde korunmasını sağlamak ve bu konuda gerektiğinde ebe, hemşire ve sağlık memulları arasında işbölümü yapmak,
e) Sorumlu olduğu personelin hizmetiçi eğitim ihtiyaçlarının saptanmasına yönelik çalışmalar yapmak; bu amaçla, personelin de görüşlerini alarak eğitim programı hazırlamak ve baştabibin onayına sunmak, diğer sağlık personeli ile işbirliği yaparak bu programın düzenli uygulanmasını sağlamak,
f) Merkez'in hizmetlerle ilgili ihtiyaçlarını belirlemek, temin edilmek üzere baştabibe öneride bulunmak; mevcut malzemenin etkili ve verimli kullanılması ve korunması için gerekli önlemleri almak,
g) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Tıbbi teknoloğun görevleri şunlardır:
a) Merkez'in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabibin yapacağı işbölümüne tabi olarak, görev dalının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek, eğitim çaiışmalannda aktif olarak görev almak,
b) Görev alanı ile ilgili hizmetlerin geliştirilmesi için plan program ve projeler üretilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesinde diğer personelle işbirliği yapmak,
c) Görev alanı ile ilgili olarak, Merkezin danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim faaliyetlerinin planlanması, yönlendirmesi ve yürütülmesinde görev almak,
d) Eğitimlerde kullanılacak eğitim araçları ile materyallerini, diğer sağlık personeli ile işbirliği yaparak hazırlamak, bu malzemelerin her zaman kullanıma hazır bulunmasını sağlamak ve malzemelerle ilgili ihtiyaçları belirleyerek baştabibe iletmek,
e) Merkezlerdeki kayıtların tutulmasını, veri hazırlanmasını, değerlendirilmesini ve ilgili birimlere ulaştınlmasını, veri hazırlama ve kontrol işlemcisi ile işbirliği yaparak koordine etmek,
f) Sürdürülen eğitim programlarına yönelik verileri toplamak, değerlendirmek ve periyodik olarak baştabibe sunmak,
g) Sürdürülen eğitimlerle ilgili kurs belgelerini düzenleyerek kayıtlarını tutmak,
h) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Sağlık memurunun (laboratuar teknisyeni), görevleri şunlardır:
a) Merkez'in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabib ve/veya başhemşirenin yapacağı işbölümüne tabi olarak, meslek dalının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek,
b) Laboratuarın hizmetlerini, acil durumlara öncelik tanıyarak, en doğru ve hassas biçimde ve en kısa sürede tamamlamak; korunması gereken materyali usulüne uygun biçimde korumak,
c) Laboratuarda kullanılan tüm malzemelerin temizlenmesi, yıkanması, dezenfeksiyonu ve sterilizâsyonu işlemlerini yapmak,
d) Kullanılan malzeme ve araç-gerecin sürekli olarak kontrolünü yapmak, işler halde tutmak; malzeme ve araç gereç konusunda ihtiyaçları zamanında belirleyerek başhemşireye bildirmek. Laboratuarda mevcut ilaç, malzeme ya da araç-gereç, uygun bir biçimde kullanmak, korumak ve kullanıma hazır bulundurmak,
e) Laboratuarın her zaman temiz ve düzenli olmasını sağlamak,
f) Laboratuarda verilen hizmetlere yönelik kayıtları tutmak, değerlendirmek ve elde ettiği verileri başhemşire ve baştabibe sunmak üzere düzenli raporlar hazırlamak, bu konuda ilgili tüm sağlık personeli ile işbirliği yapmak,
g) Merkez'in, sahaya yönelik çalışmalarının yürütülmesinde görev almak,
h) Merkezde düzenlenen eğitim etkinliklerinde görev almak,
ı) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Hemşire ve ebelerin görevleri şunlardır:
a) Merkez'in imkanları ve mevzuat çerçevesinde, baştabib ve/veya başhemşirenin yapacağı işbölümüne tabi olarak, meslek dalının gerektirdiği tüm hizmetleri vermek,
b) Görevlendirildikleri birime bağlı olarak, hizmetten yararlanmak üzere başvuran kişilere gerek duydukları moral desteği vermek; talep ettikleri hizmet konusunda doğru bir biçimde yönlenmelerini sağlamak; bu amaçla merkezi tanıtmak,
c) Merkezde sunulan danışmanlık, halk sağlığı eğitimi ve diğer eğitim etkinliklerinin planlanması ve yürütülmesinde görev almak,
d) Konu ile ilgili eğitimi almış ve sertifikalandırılmış ise etkili aile planlaması yöntemlerini (RİA dahil) uygulamak,
e) Merkez'in, sahaya yönelik çalışmalarının yürütülmesinde görev almak,
f) Verdiği hizmetlere ilişikin kayıtları tutmak, değerlendirmek ve başhemşireye sunmak üzere düzenli raporlar hazırlamak,
g) Çalıştığı bölümün her zaman temiz ve düzenli olmasını sağlamak,
h) Görevlendirildiği hizmetler sırasında kullanılan tüm malzemelerin temizlenmesi, yıkanması, dezenfeksiyonu ve sterilizasyonu işlemlerini yapmak (veya yaptırmak),
ı) Kullanılan malzeme araç-gerecin sürekli kontrolünü yapmak, işler halde tutmak, malzeme ve araç gereç konusunda beliren ihtiyaçları zamanında saptayarak başhemşireye bildirmek. Kendisine teslim edilen tıbbi malzeme, araç-gereç uygun biçimde kullanmak, korumak ve istendiğinde hazır bulundurmak,
j) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İdari Hizmetler ve Personel
Şef, merkez binasının iyi korunması, düzeni ve temizliği gibi genel idari işlerden sorumlu olup, aşağıdaki görevleri yapar:
a) Malzeme ve ayniyat sayım komisyonunun tabii üyesi olarak görev yapmak,
b) Baştabibin belirleyeceği personelin mesaiye devam çizelgelerini düzenlemek, izlemek, baştabibe bildirmek ve gerektiğinde tasdik etmek,
c) İdari memurların izin isteklerinde izinlerini düzenleyerek baştabibe bildirmek ve sonuçları izlemek,
d) Başhemşire ile işbirliği içinde hizmetlilerin temizliğini, kılık ve kıyafetlerini izlemek, görev taksimi yapmak,
e) Merkezde tek bir memur olarak çalıştığında merkezin diğer memurlarına ait bütün işleri yapmak, gerektiğinde satın alma ve mutemetlik görevlerini de yürütmek,
f) Merkez ile ilgili olan ayniyat, ambar, evrak, yazışma, istatistik eğitim ve diğer yardımcı personel hizmetlerinin aksatılmadan koordinen bir şekilde yürütülmesini sağlamak,
g) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Ayniyat saymanı, Merkezin hesaplarını sorumlu olduğu mercilere vermekle beraber, baştabibin emir ve yönetimi altında bulunur. Baştabibe karşı sorumlu olarak çalışır.
Merkezin ayniyat işleri, kadrolu ayniyat saymanı yoksa Baştabip tarafından görevlendirilecek bir memur tarafından yürütülür.
Ayniyat saymanının görevleri şunlardır:
a) Merkezin ayniyat işlerini, Ayniyat Talimatnamesi hükümlerine uygun olarak yürütmek,
b) Merkezin demirbaş eşyası ile tüketilen ve kullanılmayan araç ve gereçlerin hesaplarını tutmak,
c) Kendisine teslim edilen demirbaşları kaydederek takip etmek, eşyaları Ayniyat Talimatnamesine göre kayıt etmekle beraber, ayrıca malzeme listesi düzenleyerek malzemelerin bulunduklar yerlere asmak,
d) Satın alınacak veya satılacak eşya ve malzemenin alım-satım (idari ve teknik) şartnamelerini ve sözleşme esaslarını ilgili kanun ve yönetmeliklere göre hazırlamak,
e) Ayniyat ile ilgili olan demirbaş eşyaya, kullanılmaya ve tüketilmeye yarayan eşyalara ait yevmiye ve imalat defterlerini tutmak, bunlardan başka, kayıt, düşüm, sayım, birleştirme ve teslim tutanaklarını hazırlamak ve saklamak,
f) Kasıtlı veya kasıtsız fiiller sebebiyle zarar gören veya kaybolan eşyalar hakkında yıl sonunu beklemeksizin gereken işlemleri gününde yapmak,
g) Ayniyat işlemlerini her yıl sonunda ve gerekli çizelgeleri süresinde Bakanlığa göndermek ve Sayıştay Kanunu'nun 39 ve 40 ıncı maddeleri hükümlerine uygun şekilde mal yönetim dönemi hesabı vermek,
h) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Ambar memurunun görevleri şunlardır:
a) Satın alınan eşyanın tesellümünde hazır bulunmak; muayene edilerek alınmasına karar verilen malzemeyi teslim almak; ambar veya depoda özenle saklamak,
b) Ambardaki tüketilmeye ve kullanılmaya yarayan malzemelerle ilgili ambar defterini ve tüketilmeye yarayan malzemelerin dağıtım defterini tutmak,
c) Ambar ve depoda bulunan her türlü malzemelerin bakımı ve saklanmasını, ambar ve deponun temizlik ve düzenini sağlamak,
d) Şef tarafından düzenlenen ve baştabibce onaylanan malzeme taleplerini ilgililere teslim etmek ve ilgililerin imzalarını içeren belgeyi düzenlemek,
e) Merkeze gelen diğer araç-gereçlerin muayene ve tesellümü için Ayniyat Talimatnamesi gereğince yapılması gereken işlemleri yapmak, sonuçlandırmak ve bunlara ilişkin belgeleri saklamak,
f) Ambar ve depoya giren ve çıkan malzemelerle ilgili olarak Ayniyat Talimatnamesi hükümleri çerçevesinde gerekli işlemleri yapmak, sonuçlandırmak ve bunlara ilişkin belgeleri saklamak,
g) Ambar ve depo stok durumunu devamlı izlemek, ihtiyaç duyulacak malzemeler ile araç ve gereçleri önceden ilgili yöneticiye bildirmek. Gereği yerine getirilinceye kadar izlemek ve sonucunu ilgiliye bildirmek,
h) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Memur, bütün resmi yazıların desimal dosya sistemine göre dosyalanmasından, saklanmasından ve gerekenlerin ilgililere bildirilmesinden; ayrıca, kendisine teslim edilen gizli ve kişilere ait yazıların saklanmasından ve gizli kalmasından sorumlu olarak çalışır.
Memurun görevleri şunlardır:
a) Gelen ve giden yazılara ait defter ve dosyaları tutmak, bu yazıların asıl ve suretlerini saklamak,
b) Cevap verilmesi gerekenlerin cevaplarını süresinde hazırlamak ve buna ilişkin bütün işlemleri sonuçlandırmak,
c) Giden evraka ait her türlü posta işlemlerini yapmak ve resmi pul hesaplarını tutmak,
d) Çoğaltma (fotokopi, teksir vb.) makinelerinin günlük ve haftalık temizliğini yapmak,
e) Baştabibin vereceği benzeri görevleri yapmak.
Daktilografın görevleri şunlardır:
a) Yönetici ve idare şefi tarafından kendisine verilen her türlü yazı ve daktilo işlerini yapmak,
b) Yazı ve çoğaltma makinalarının günlük ve haftalık bakım ve temizliğini yapmak; korunmasını sağlamak,
c) Merkezin çoğaltma işlemleri ile baştabip tarafından kendilerine verilen benzeri görevleri yapmak.
Veri hazırlama ve kontrol işletmeninin görevleri şunlardır:
a) Belirlenen belgelerin belirlenen biçimde alfabetik ve sayısal bilgisini kaydetmek,
b) Verilerden elde edilen bilginin doğru olduğunu denetlemek,
c) Kaynak belgelerdeki eksiklik ve hataları takip ve tespit ederek düzeltilmek üzere kaynağa geri vermek,
d) Kaynak belgeleri sırasına koymak ve denetlemek,
e) Girişteki hataları belirleyip işleme girmeden önce düzeltmek,
f) Merkezlerin hizmetlerinde kullanılan bilgileri bilgisayara kaydetmek,
g) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Şoför, merkezde motorlu taşıt araçlarının bakımı, onanrımı, temizliği, trafik muayenesinin yaptınlması ve korunması işlerinden sorumludur. Baştabip veya görevlendirdiği kişinin izni olmadan aracı kullanamaz.
Şoförün görevleri şunlardır:
a) Baştabibin yaptığı çalışma planı ve verdiği emirlere göre ulaşım hizmetlerini yerine getirmek,
b) Araç iş defteri, araç sicil fişi ve akaryakıt fişi gibi araçlar ile ilgili kayıtları tutmak, baştabip veya görevlendirdiği kişiye imzalatmak ve saklamak,
c) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Kalorifercinin görevleri şunlardır:
a) Baştabibin hazırlayacağı çalışma programına göre kaloriferleri yakmak; kaloriferlerin bakım, onarım ve temizliğini yapmak,
b) Yakıdan tasarruflu kullanmak, ihtiyaçların zamanında temin edilmesini göz önünde bulundurarak Baştabip veya görevlendirdiği kişiye iletmek,
c) Merkezin elektrik, su ve diğer tesisatlarındaki küçük onarım ve bakım işlerini yapmak,
d) Baştabibin vereceği benzer görevleri yapmak.
Hizmetin mahremiyeti ve özelliğine göre merkezin birimlerine kadın ve erkek hizmetliler tahsis edilir. Bu husus, personel tayininde yönetici tarafından göz önünde bulundurulur. Hizmetliler, baştabibin yaptığı işbölümüne göre çalışırlar.
Hizmetlilerin görevleri şunlardır:
a) Merkezin ve merkezde kullanılan araç ve gereçlerin temizliğini yapmak,
b) Gerektiğinde kaloriferciye bakım ve onarım işlemlerinde yardımcı olmak,
c) Merkeze gelen malzemeleri taşımak ve ambara yerleştirmek, merkezden çıkan malzemeleri taşımak,
d) Merkezin posta ve evrak dağıtım işini merkez içinde ve dışında yürütmek,
e) Merkez bahçesinin temizlik, bakım ve diğer hizmetlerini yapmak.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Merkezin yazışmalarında;
a) Merkez personelince imzalanacak olan yazılar Baştabibe,
b) Baştabib tarafından imzalanacak yazılar İl Sağlık Müdürlüğüne, ildeki diğer birinci basamak sağlık kuruluşlarına (Sağlık Ocakları, AÇSAP Merkezleri, Verem Savaş Dispanserlerine)ve Kaymakamlıklara,
c) Bakanlık Merkez teşkilatı ile yapılacak yazışmalar, hiyerarşik kademe atlanmadan İl Sağlık Müdürlüğüne
hitaben yazılır.
AÇSAP hizmetleri ile ilgili çalışma programları baştabibin denetiminde haftalık, aylık ve yıllık olarak hazırlanır ve uygulanır.
Eğitim merkezi olan merkezlerin eğitim programları, İl Sağlık Müdürlüğü ile işbirliği içinde ilin ihtiyacı gözönünde bulundurularak hazırlanır ve Genel Müdürlüğün onayı alındıktan sonra uygulanır.
Merkezlerin ihtiyacı olan ödenekler Bakanlıkça İl Sağlık Müdürlükleri emrine gönderilir. Gelen ödenekler, zamanı geçirilmeden Merkez baştabibliklerine bildirilir.
İllerde ve Büyükşehir belediyesi hudutları içinde kalan merkez ilçelerde, AÇSAP Merkezi baştabibi tahakkuk memuru, İl Sağlık Müdürü ita amiri; ilçelerde ise AÇSAP Merkezi baştabibi tahakkuk memuru, Kaymakam ita amiridir. İl Sağlık Müdürlerinin sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, tahakkuk memurluğu görevinin merkez baştabiplerine de devri mümkündür.
Ödenek, ihtiyaçlar dikkate alınarak ilgili genelgelerde belirtilen usul ve esaslara göre üç aylık dönemler için talep edilir ve kullanılır, ödenek talep edilirken malzemenin cinsi, miktarı ve tahmini bedeli belirtilir.
Gönderilen ödeneklerle alınan tıbbi ve diğer demirbaş malzemeler Ayniyat Talimatnamesi hükümlerine göre kayıtlara alınır ve ödenek sarf cetvelleri düzenlenerek zamanında Genel Müdürlüğe gönderilir.
Merkezler çalışmalarını aylık raporlar halinde İl Sağlık Müdürlüğüne bildirirler. Bu bildirimlerde standart formlar kullanılır.
Maliye Bakanlığının ve Sayıştayın görüşleri alınarak hazırlanmış olan bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.
EK 1
Ek 2
Yazı kaynağı : www.lexpera.com.tr
Yorumların yanıtı sitenin aşağı kısmında
Ali : bilmiyorum, keşke arkadaşlar yorumlarda yanıt versinler.