avusturya imparatoru protokol bakımından osmanlı padişahına denk sayıldı
avusturya imparatoru protokol bakımından osmanlı padişahına denk sayıldı Ne90'dan bulabilirsiniz
Zitvatorok Antlaşması Kısaca Özeti: Tarihi, Maddeleri (Şartları), Önemi Ve Özellikleri
Zitvatorok Antlaşması Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı Devleti arasında imzalanmıştır. Zitvatorok Antlaşmasının önemi Osmanlının bu antlaşma ile Avrupa üzerindeki gücünü kaybetmesidir. Zitvatorok Antlaşması yalnızca askerî değil, politik teamüllerinin değişmesi bakımından da Osmanlı Devleti’nin siyasî tarihinde önemlidir.
Zitvatorok Antlaşması Kısaca Özeti
11 Kasım 1606 yılında Osmanlı Devleti ve Avusturya Arşidüklüğü arasında imzalanan bir antlaşmadır. 1593-1606 yılları arasındaki Osmanlı-Avusturya savaşının savaşını sonlandıran bir barış antlaşmasıdır.
Avusturya Arşidüklüğü ve Osmanlı Devleti 15 sene süregelen bir savaştan sonra yorgun düşmüşlerdi. Bununla birlikte Osmanlı Devleti’nde Celali İsyanları baş göstermeye başlamıştı. Mütalâa görüşmelerini Derviş Paşa idare ediyordu. I.Ahmed ise Avusturya kralının kendisine eşit sayılmasını ilk baştan itibaren kabul etmek istemiyordu. Ancak bu maddenin yalnızca kağıtta kalacağı düşüncesiyle ve Celali İsyanları sebebiyle kabul etmiştir.
I. Ahmed ve Arşidük II.Rudolf imzalanmıştır. Bu antlaşma Estergon-Komorin arasından bulunan Zsitva suyunun Tuna Nehri’ne döküldüğü yerde imzalanmıştır. 1533 yılındaki İstanbul Antlaşması ile kazanılan 'Avusturya arşidükü Osmanlı Devleti’nin sadrazamına denktir' maddesi Zitvatorok Antlaşması ile kaybedilmiştir. Ayrıca Osmanlı Devleti’nin Avrupa üzerindeki ilerleyişi de durmuştur.
Zitvatorok Antlaşmasının Şartları (Maddeleri)
Savaştan yorgun düşen iki devlet yani Avusturya ve Osmanlı 11 Kasım 1606 senesinde antlaşma yoluna gitmiştir. Zitvatorok Antlaşmasının şartları şöyledir;
Antlaşmanın maddelerine bakıldığında Osmanlı Devleti Avusturya ya göre daha avantajlı konumdadır. Fakat vergilerin kesilmesi Osmanlı Devleti’nin gelirinin azalmasına, Avusturya’nın politik olarak gücünün artması gibi durumlar Osmanlıya zarar verecektir. Bu antlaşmadan sonra Osmanlı Devleti adım adım Avrupa’dan çekilmeye başlayacaktır.
Zitvatorok Antlaşmasının Önemi
Zitvatorok Antlaşmasının Sonuçları
Osmanlı Devleti Zitvatorok Anlamasından 1699 yılında yapılacak olan Karlofça Antlaşmasına kadar Avrupa’daki egemen askeri üstünlüğü az da olsa devam ettirebilmiştir. Fakat daha öncesinde büyük çapta toprak kaybetmeyen Osmanlı Devleti 1699 Karlofça Anlaşması ile ilk kez geniş çapta toprak kaybı yaşayacaktır.
Zitvatorok Antlaşması ile birlikte Avrupa’daki güç dengesi Avusturya Arşidüklüğü lehine bozulmuştur. Osmanlı hem askeri egemenliğini kaybetmeye başlamış hem de bu duruma paralel bir şekilde diplomatik temaslar da yeni bir devre girmiştir.
Yazı kaynağı : www.milliyet.com.tr
ZİTVATOROK ANTLAŞMASI
BA, MD, nr. 77.
Österreichisches Staatsarchiv (ÖStA), Haus-, Hof- und Staatsarchiv (HHStA), Türkische Urkunden, Türkei I (Turcica), Karton nr. 88, 89, 90.
Kâtib Çelebi, Fezleke (haz. Zeynep Aycibin, doktora tezi, 2007), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, II, 291-293, 308-312.
L. Fekete, Türkische Schriften aus dem Archive des Palatinus Nicolaus Esterházy: 1606-1645, Budapest 1932, tür.yer.
K. Nehring, Adam Freiherrn zu Herbersteins Gesandtschaftsreise nach Konstantinopel, München 1983, s. 15-67.
G. Bayerle, The Hungarian Letters of Ali Pasha of Buda 1604-1616, Budapest 1991, tür.yer.
a.mlf., “The Compromise at Zsitvatorok”, Ar.Ott., VI (1980), s. 5-53.
M. Köhbach, “Der Osmanische Historiker Topcılar Kâtibi ‘Abdü’l-Qâdir Efendi. Leben und Werk”, Osm.Ar., sy. 2 (1981), s. 75-96.
a.mlf., “Çasar oder imparator? Zur Titulatur der römischen Kaiser durch die Osmanen nach dem Vertrag von Zsitvatorok (1606)”, WZKM, LXXXII (1992), s. 223-234.
S. Papp, Die Verleihungs-, Bekräftigungs- und Vertragsurkunden der Osmanen für Ungarn und Siebenbürgen, Wien 2003, tür.yer.
a.mlf., “Macar ve Erdel Kralı Olan Bocskai’nin Halifeleri (Tadil Edilen Bir Berat-ı Hümayun)”, Ciépo Osmanlı Öncesi ve Osmanlı Araştırmaları Uluslararası Komitesi XIV. Sempozyumu Bildirileri (haz. Tuncer Baykara), Ankara 2004, s. 557-580.
a.mlf., “Das Letzte Jahr des Langen Türkenkrieges-Die Schlacht der Diplomatie”, Einigkeit und Frieden sollen auf seiten jeder Partei sein: Die Friedenschlüsse von Wien (23.06.1606) und Zsitvatorok (15.11.1606) (haz. J. Barta v.dğr.), Debrecen 2007, s. 245-266.
a.mlf. – S. Hadnagy, “Békekötési kísérlet a tizenöt éves háború idején, 1601-ben”, Aetas, XVIII/3, Szeged 2003, s. 118-153.
Zoltán Bagi, A Német-Római Birodalom és a Magyar Királyság kapcsolatai a XVI-XVII. század fordulóján. Különös tekintettel a birodalmi gyûlésekre és a császári-királyi haderõ szervezetére a tizenöt éves háború idõszaká-ban (doktora tezi, 2005), Eötvös Lóránd University.
Feridun M. Emecen, Osmanlı Klasik Çağında Savaş, İstanbul 2010, s. 287-292.
R. Neck, “Andrea Negroni. Ein Beitrag zur Geschichte der österreichisch-türkischen Beziehungen nach dem Frieden von Zsitvatorok”, Mitteilungen des Österreichischen Staatsarchivs, III, Wien 1950, s. 166-195.
M. Ivanics, “Friedensangebot oder kriegerische Erpressung?”, WZKM, LXXXII (1992), s. 183-199.
Yazı kaynağı : islamansiklopedisi.org.tr
Yorumların yanıtı sitenin aşağı kısmında
Ali : bilmiyorum, keşke arkadaşlar yorumlarda yanıt versinler.