günlük yaşamda ısı ve sıcaklık kavramlarının yanlış kullanımlarına örnekler

günlük yaşamda ısı ve sıcaklık kavramlarının yanlış kullanımlarına örnekler Ne90'dan bulabilirsiniz

Isı ve sıcaklık farklı kavramlar olmasına rağmen günlük hayatta bazen yanlışlıkla birbirlerinin yerine kullanılmaktadır

5.sınıf fen bilimleri kitabında maddenin değişimi  ünitesi sorularından biri şu şekildedir:

Düşük ısılarda mükemmel temizlik.

– Düşük sıcaklıklarda mükemmel temizlik.
Doktor, Emir’in vücut ısısını ölçtü.

– Doktor emir in vücut sıcaklığını ölçtü.
Maddelerin ısıları eşit oluncaya kadar sıcaklık alışverişi oldu. Doğru

İstanbul’da havanın ısısı 30 °C olarak ölçüldü.

– İstanbul un hava sıcaklığı 30 C olarak ölçüldü.
Odun yandığında çevresine sıcaklık verir.

– Odun yandığında çevresine ısı verir.

Yazı kaynağı : www.odevde.com

Isı ve sıcaklık farkı: Ayın haberlerinden 10 yazım yanlışı

Bir yandan mevsim değişiyor, bir yandan COVID-19 ile gündeme giren, halka açık alanlarda ateş ölçme gibi uygulamalar sürüyor. Bu yüzden haberlerde sık sık “havanın ısısı” veya “vücut ısısı” gibi ifadeler görüyoruz. En son örnek 31 Mayıs tarihli şu Milliyet haberi…

Oysa sıcaklık ve ısı, bilimsel olarak çok farklı kavramlar. Fizikte sıcaklık, bir sistemin ortalama moleküler kinetik enerjisinin bir ölçüsü olarak tanımlanıyor. Yani sıcaklık, enerji değil. Termometre ile ölçülüyor ve Türkiye’de (Celsius) derece birimiyle ifade ediliyor.

Isı ise bir enerji. Peki, neyin enerjisi? Belirli sıcaklıktaki bir sistemin sınırlarından, daha düşük sıcaklıktaki bir sisteme, sıcaklık farkı nedeniyle geçen enerjiye ısı deniyor. Kalorimetre ile ölçülüyor ve joule birimiyle ifade ediliyor.

Sıcaklık ve ısı farkına dair sık yapılan hataları incelediğimizde şunu söyleyebiliyoruz: Haberde özellikle “ısı” yazacaksanız iki kez düşünün, bilimsel terminolojiye hâkim olduğunuzdan emin olun. Çünkü aslında muhtemelen “sıcaklık” yazmanız gerekecek.

Elbette ısı teriminin kullanılması gereken haberler de oluyor. Örneğin buzdağları konusunu düşünelim. Vikipedi’nin bu maddesindeki “jeotermal ısı” kullanımı doğru çünkü enerjinin kendisine işaret ediyor. Ama burada da yanlış yapmak mümkün. Mesela şu Habertürk haberi buzdağlarından bahsetse de, ilgili cümlede “ısı artışı” yerine “sıcaklık artışı” ifadesi kullanılmalıydı. 

Özetle, ısı ve sıcaklık arasındaki farkı bilip haberlerde hangi bağlam varsa ona göre gereken sözcüğü seçmek lazım.

Sabah gazetesinin şu haber başlığına göre kaymakamlık “şevkat eli” operasyonu başlatmış. Hemen hepimizin bildiği gibi bu sözcüğün doğru yazılışı “şefkat.”

Şu Deutsche Welle haberinde, “2008-2009 yıllarındaki küresel kriz sırasında fabrika siparişleri 5 ay ardarda düşerek toplamda yüzde 40 gerilemişti” ifadesi var. Türk Dil Kurumu sözlüğünde “ardarda” diye bir sözcük bulunmuyor. Bu sözün doğru yazımı “art arda.”

Para üzerinden yapılan espriye bakıldığında bu deyimin doğru kullanımı kendini hemen belli ediyor. Doğrusu, “bini bir para.” Ama yine de gazetelerde “biri bin para” hatasını görüyoruz. Son örnek, bir yerel gazetede çıkan şu köşe yazısında.

“Doğrudan” anlamındaki direkt, haberlerde sık sık “direk” diye yazılıyor. “Galatasaray direk şikayetçi oldu” gibi bir başlık, otomatik dil denetimi yapan kelime işlemcilerle yazdığımız günümüzde bile hâlâ gazetelere girebiliyor maalesef. Şu Akit haberinde olduğu gibi.

Yine yabancı kökenli bir sözcüğün Türkçe yazımında sık görülen bir yanlış. Bu kez şu Sabah haberinde… Almanca özgün sözcük “schalter” ve Türkçe sözlüklere şalter diye geçmiş, şarter değil…

Bir başka fahiş hata. Son olarak Haber 7’de “herkez” yazımına rastladık. Farsça özgün ifade, “har” (her) ve “kas” (kişi) sözcüklerinin birleşimiyle oluşmuş. Hemen hepimizin bildiği gibi “herkes” diye yazılmalı.

“Elbette” anlamındaki sözcüğü “tabii” diye yazıyoruz. “Tabi” ise “bağlı, bağımlı” anlamına geliyor. Son olarak şu Habertürk haberinde bu sözcüğün yanlış yazıldığını gördük.

Yerel basında rastladığımız bir başka örnek. Bitişik yazılan bu sözcüğün kökeni aslında gayet basit: Örtmek ve basmak. Ama ört sözcüğü sert sessizle bittiğinden, söylerken sonraki ilk harfi de sertleştiriyoruz ve bu yanlış sık sık yazıya da yansıyor.

“Altın fiyatları baya hızlı başladı” diyor şu Takvim haberinin başlığı. Bayağı bir dil kullanılan başlığın içinde, bayağı kötü bir hata…

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – NİSAN 2020 HABERLERİNDE YANLIŞ YAZILAN KELİMELER

Yazı kaynağı : journo.com.tr

ktufenveteknoloji

“Hava ısısı 30 C tır.” Cümlesi yanlış kullanılan bir cümledir. Doğrusu, “Havanın sıcaklığı 30 C tır”cümlesidir. Veya benzer bir örnekte; “Vücut sıcaklığı düştü.” cümlesi yanlış kullanılan bir cümledir.Doğrusu” vücut ısısı düştü” cümlesidir.

Isı ile sıcaklık aynı nicelik değildir. Fakat sıcaklığın değişmesi için ısı alış verişinin olması gerekir.

Isı :

Bir maddeyi oluşturan taneciklerin sahip oldukları hareket (kinetik) enerjilerinin toplamına ısı denir. Isı bir enerji türüdür ve ısı enerjisi kalorimetre kabı ile ölçülür. (Kutulardaki boncuklarla eşleştirilir).

 Sıcaklık :
Bir maddeyi oluşturan taneciklerin sahip oldukları kinetik enerjilerinin ortalamasına (yaklaşık bir taneciğin kinetik enerjisine) sıcaklık denir.
Maddeyi oluşturan tanecikler sahip oldukları kinetik enerjileri birbirlerine çarpışma sonucu aktardıkları için her taneciğin kinetik enerjisi farklı olur ve birbirlerine çarptıklarında da kinetik enerjileri sürekli değişir. Aynı sıcaklıktaki maddenin taneciklerinin kinetik enerjileri farklı olduğu için sıcaklık, tek bir taneciğin değil, taneciklerin tamamının kinetik enerjilerinin ortalamasıdır.
Sıcaklık bir ölçümdür ve birimi derecedir. Sıcaklık, termometre ile ölçülür.

 Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar :

1- Isı bir enerji çeşidi, sıcaklık ise bir ölçümdür.
2- Isı kalorimetre kabı ile sıcaklık termometre ile ölçülür.
3- Isı birimi kalori (cal) veya Joule, sıcaklık birimi ise derecedir.
4- Isı, madde miktarına bağlıdır, sıcaklık ise madde miktarında bağlı değildir.

Isı ve Sıcaklık Arasındaki İlişki :
Sıcaklık, bir maddenin aldığı ya da verdiği ısı enerjisinin göstergesidir. Bu nedenle sıcaklığın var olmasının nedeni ısı enerjisidir.
Bir maddeye ısı enerjisi verildiğinde verilen ısı enerjisini alan tanecikler bu ısı enerjisini kinetik enerjiye çevirir. Bu nedenle taneciklerin kinetik enerjisi artacağı için maddenin sıcaklığı artar.
Bir madde dışarıya ısı enerjisi verdiğinde taneciklerin kinetik enerjisi azalacağı için maddenin sıcaklığı azalır.

Yazı kaynağı : ktufenveteknoloji.wordpress.com

Yorumların yanıtı sitenin aşağı kısmında

Ali : bilmiyorum, keşke arkadaşlar yorumlarda yanıt versinler.