maddenin hangi hali sadece titreşim hareketi yapar
maddenin hangi hali sadece titreşim hareketi yapar Ne90'dan bulabilirsiniz
Maddenin hangi hâli sadece titreşim hareketi yapar
Maddelerin tanecikli yapılarına göre bazı özellikleri bulunmaktadır. Madde doğada katı, sıvı ve gaz halde bulunmaktadır. Maddenin en düzenli hali katıdır. Maddenin en düzensiz hali ise gaz hali olarak bilinmektedir. Maddenin akışkan hali de sıvı ve gaz halidir.
Maddenin titreşim hareketi yapan hali katı halidir. Maddenin katı hali en düzenli haldir. Tanecikli yapısı boşluksuz olarak düzgündür.
Yazı kaynağı : www.egitimsistem.com
§Çok sıkı ve düzenli bir şekilde birbiri ile temas hâlindedir.
§Tanecikleri arasındaki boşluk yok denecek kadar azdır.
§Katıların tanecikleri sadece oldukları yerdetitreşim hareketi
§Tanecikler arasındaki boşluklar çok azdır.
§Taneciklerin birbiriyle sıkı bir şekilde temas hâlinde olmaları nedeniyle katı maddeler sıkıştırılamazlar.
§Katı tanecikleri dönme ve öteleme hareketi yapamaz.
§Katıların belirli bir şekilleri ve hacimleri vardır.
§Dışarıdan bir etki olmadığı sürece katıların şekli değişmez.
Sıvı Maddelerin Tanecikleri
Sıvı hâldeki maddeler de tıpkı katılar gibi tanecikli ve boşluklu yapıdadır. Sıvı hâldeki maddeler;
Katıdan Sıvıya Hal Değişimi
Sıvıdan Gaza
Sıvı maddeler dışarıdan ısı almaya başladığında;
§Taneciklerin titreşim, dönme ve öteleme hareketleri giderek artar.
§Isıtma işlemi devam ederse tanecikler giderek daha fazla titreşim, dönme ve öteleme hareketi
§Artan titreşim, dönme ve öteleme hareketleri sonucunda birbirine hızla çarpan tanecikler arasındaki boşluklar da artmaya başlar.
§Tanecikler arasındaki boşlukların artması sonucunda birbirinden bağımsız hareket etmeye başlarlar.
§Öncelikle sıvının üst kısmında bulunan tanecikler onu çevreleyen diğer sıvı taneciklerinden kurtulup serbest hareket eden gaz taneciğine dönüşmüş olur.
§Böylece sıvı madde hâl değiştirerek gaz hâline geçer.
Katı ve sıvılara kıyasla, gaz maddelerin tanecikleri arasındaki boşluklar çok daha fazladır. Bu nedenle gaz maddelerin tanecikleri katı ve sıvı hâldeki taneciklere oranla çok daha hızlı ve serbest hareket edebilirler. Gaz taneciklerinin bu özellikleri gazların bulundukları ortama hızlı yayılmalarına neden olur.
Yazı kaynağı : sites.google.com
6. Sınıf Fen Bilgisi Maddenin Tanecikli Yapısı konu anlatımı
Kütlesi ve hacmi olan her varlık madde olarak bilinir. Maddenin en küçük yapı taşları ise atomlardır. Atomlar aynı zamanda maddenin tanecikleri olarak da bilinirler. Bu taneciklerin katı ya da sıvı ve gaz halleri üzerinden farklı özellikleri bulunmaktadır.
Maddenin Tanecikli Yapısı
Etrafımızda birçok değişik madde görürüz. Bu maddeler aynı zamanda tanecikleri açısından da değişkenlik gösterir. Yani çevremizdeki her maddenin farklı özellikleri bulunur. Hatta bazı maddeler aynı yapıda olsa bile tanecikleri farklı özellikler gösterebilir. Bunlar içinde buz ve su ile su buharını söylemek mümkün. Çünkü fiziksel açıdan tanecikli ve boşluklu yapılara sahip olmaları ile farklı özellikler gösterirler.
Taneciklerin aralarındaki mesafe ve hızları maddenin katı ya da sıvı ve gaz olmasına etkendir. Bu konuda maddenin tanecikleri hareketlidir ve bulunduğu hale bağlı olarak farklı şekillerde hareket ederler. Bunlar titreşim ya da dönme ve öteleme hareketleri şeklinde bilinmektedir. Yaptıkları hareketleri göre maddeler farklı hallerde bulunurlar. Şimdi bu hallere inceleyeceğiz.
Katı Maddelerin Tanecikleri
Katı maddelerin taneciklerinin farklı özellikleri bulunmaktadır. Şimdi madde içerisinde nasıl bulunuyorlar ve ne tür özellikler gösteriyorlar beraber bakalım.
- Birbirleri arasında çok az mesafe vardır ve temas halindedirler.
- Tanecikler arasındaki boşluk yok denecek kadar azdır.
- Katı madde içerisinde tanecikler bulundukları yerde titreşim hareketleri gerçekleştirirler.
- Katı maddelerin belli bir şekli ve hacimleri bulunmaktadır.
- Dışarıdan herhangi bir etki gerçekleşmez ise katıların şekli değişmez.
Sıvı Maddelerin Tanecikleri
Aynı şekilde sıvı maddelerin tanecikleri de kendi içerisinde farklı özelliklere sahiptir. Şimdi bu özelliklerin ne olduğunu bakalım.
- Tanecikler arasındaki boşluklar katı maddelere göre daha fazladır.
- Sıvı tanecikler birbiriyle temas halinde bulunurlar.
- Sıvı tanecikler dönme hareketi ile beraber titreşim ve öteleme hareketi gerçekleştirmektedirler. Bunları genelde birbirleri üzerine kayarak gerçekleştirirler.
- Sıvı maddelerin taneciklerin akışkan olması ile belli bir şekilleri bulunmaz. Ancak belli bir hacimleri vardır.
- Sıvı hacimler bulundukları kabı doldururlar.
Gaz Maddelerin Tanecikleri
Gaz halindeki maddelerin tanecikleri katı ve sıvılarda çok daha farklıdır. Şimdi bu taneciklerin özelliklerine bakalım.
- Tanecikleri arasındaki boşluklar çok fazla olduğundan ve hızlı hareket ettiğinden her yöne doğru hareket gerçekleştirirler.
- Gaz halindeki taneciklerden dönme ve titreşim ile beraber öteleme hareketini gerçekleştirirler.
- Belirli bir şekilleri olmaması ile beraber bulundukları her alınıp tamamen kaplarlar.
- Gaz tanecikleri çok hızlı hareket ettiği için kısa süre içerisinde bulundukları yeri tamamen sararlar.
Görüldüğü üzere maddenin tanecikli yapısı katı ve sıvı ile gaz haline bağlı olarak farklı özellikler ve nitelikler göstermektedir. Hem hacim olarak hem şekil ve taneciklerin hızı ile aradaki mesafe farklılıklar yaratmaktadır. O yüzden maddenin tanecikli yapısını daha iyi anlayabilmek için, mutlaka katı ve sıvı ile gaz halindeki taneciklerin özelliklerini iyi bilmek gerekir. Aynı zamanda nasıl ve ne yöne hareket ettiklerini de bilmek önemlidir.
Not: Tanecikler arasındaki mesafe arttıkça ve taneciklerin hızı arttıkça katı halden sıvı hale ya da gaz hale geçiş olduğunu anlarız. Tam tersi tanecikler arasındaki mesafe azaldıkça ve hız azaldıkça, bu defa maddenin gaz halden sıvı ya da katı hale geçtiğini anlayabilir. Böyle durumlara yoğunlaşma denir. Ancak bu durum başka bir konudur.
Yazı kaynağı : www.hurriyet.com.tr
Yorumların yanıtı sitenin aşağı kısmında
Ali : bilmiyorum, keşke arkadaşlar yorumlarda yanıt versinler.