spiral çıkarıldıktan sonra dikkat edilmesi gerekenler
spiral çıkarıldıktan sonra dikkat edilmesi gerekenler Ne90'dan bulabilirsiniz
Spiral Nedir? Spiral Nasıl Takılır? - Doç. Dr. Selçuk Selçuk
Spiral bir diğer adıyla rahim içi araç gebelik oluşmaması için kullanılan etkili doğum kontrol yöntemidir. Spiral, kullanım kolaylığı nedeniyle üreme çağındaki kadınların en sık kullandığı korunma yöntemlerinin başında gelmektedir. Hormonlu ve bakırlı spiral olmak üzere iki farklı spiral çeşidi bulunmaktadır. Spiral çeşitlerinin etki mekanizması, avantajları, dezavantajları farklılık göstermektedir.
Spiral (Rahim içi araç) Nedir? Spiral Ne Demek?
Spiral (rahim içi araç); istenmeyen gebeliklerin oluşmasını engelleyen, kolay uygulanabilen, T şeklinde, rahim içine yerleştirilen, uzun etkili doğum kontrol yöntemidir. Spirallerin etki mekanizması;
Uzun süreli gebelik düşünmeyen kadınlar için uygun bir doğum kontrol yöntemidir. Kolay uygulanabilir olması, düşük maliyeti, gebelik oluşmasına karşı yüksek koruyuculuk oranlarının olması nedeniyle sık tercih edilmektedir.
Spiral Çeşitleri Nelerdir?
Bakırlı spiral ve hormonlu (levonorgestrel içerikli) spiral olmak üzere başlıca iki çeşit spiral bulunmaktadır. Her iki spiral çeşidinin farklı avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Hangi spiralin (hormonlu spiral, bakırlı spiral) kullanılacağına kadınların adet düzeni, adet miktarı, adet döneminde ağrı veya mevcut ek hastalıkları olup olmadığına göre karar vermek gerekiyor.
Hormonlu Spiral Nedir?
Hormonlu spiral, levonorgestrel adlı hormon içermektedir. Levonorgestrel progesteron hormonudur. Hormonlu spiral, “T şeklindedir” ve hergün çok düşük miktarda hormonun rahim iç zarına salınmasını sağlar. Bu şekilde rahim iç zarını incelterek gebelik oluşumunu engeller.
Hormonlu spiral ayrıca yoğun adet kanaması olan kadınların tedavisinde kullanılmaktadır. Salgıladığı hormon sayesinde rahim iç zarını düzelterek yoğun adet kanamalarının düzene girmesini sağlar.
Adet döneminde ağrı şikayeti olan kadınların tedavisinde hormonlu spiral kullanılmaktadır. Sonuç olarak; hormonlu spiral, yoğun adet kanamaları olan veya adet döneminde ağrı şikayeti olan kadınlarda, doğum kontrol yöntemi dışında bu problemlerin tedavisinde de kullanılmaktadır.
Bakırlı Spiral Nedir?
Bakırlı spiral; T şeklinde, ucunda bakır bulunan bir rahim içi araçtır. Rahim iç kısmını salgıladığı bakır sayesinde;
Bu şekilde hamilelik oluşumunu engelleyen bir doğum kontrol yöntemidir. Bakırlı spiral; hormonlu spiralin aksine, adet kanamalarının artmasına veya adet dönemlerinde ağrı şikayetine neden olabilmektedir. Adet kanamaları ve adet ağrıları olan kadınlarda bakırlı spiral kullanımı önerilmemektedir.
Spiral Ne İşe Yarar?
Spiral temel olarak uzun etkili bir doğum kontrol yöntemidir. Bakırlı ve hormonlu spiraller, çocuk istemeyen çiftlerde kadınların hamile kalmasını engeller. Ancak hormonlu spiraller bazı kadın hastalıklarının tedavisinde de kullanılmaktadır. Bunlar;
Son yıllarda çocuk istemeyen çiftlerde sıklıkla tercih edilen bir doğum kontrol yöntemi olan spiralin kullanımı giderek artmaktadır. Kolay uygulanabilir olması, başarısızlık şansının düşük olması, kadınlar tarafından rahat tolere edilmesi sık tercih edilme nedenlerindendir.
Spiral Ne Kadar Korur?
Bakırlı spiraller tiplerine göre 5-10 yıl arasında koruma sağlamaktadır. Hormonlu spiraller 3-5 yıl arasında gebeliğe karşı koruma sağlamaktadır. Hormonlu spiralin salgıladığı hormon zamanla azalmaktadır ve bu hormon bittiğinde koruyuculuk etkisi ortadan kalkmaktadır.
Ancak, spiraller rahim içinde aşağı doğru kayabilmektedir ve koruyuculuk etkisi bu duruma bağlı olarak ciddi şekilde azalmaktadır. Bu nedenle belirli aralıklarla rahim içindeki spiralin yerinde olup olmadığı ultrasonla kontrol edilmelidir.
Spiral Nasıl Takılır?
Spiral takma işlemi; adet döneminde jinekolojik muayene masasında steril şartlarda takılmaktadır.
Rahim içine yerleştirilen spiral sırasıyla bu basamaklar izlenerek takılır ve yılda bir kez ultrasonla kontrol edilir.
Spiral Kimlere Takılır?
Spiral hamile kalmak istemeyen, spiral takılması açısından bir engeli olmayan kadınlara takılır. Spiral taktırmak isteyen kadınların işlem öncesinde detaylı bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor. Özellikle hormon içerikli doğum kontrol hapları gibi ilaçların kullanımının riskli olduğu kadınlarda bakırlı spiral tercih edilir.
Ancak bazı durumlarda spiral takmak kadın sağlığı açısından riskli olabilmektedir.
Spiral açısından riskli durumlar;
Spiral kullanımının riskli olacağı kadınlarda başka bir doğum kontrol yöntemi tercih edilmelidir.
Spiral Ne Zaman Takılır? Spiral Adetin Kaçıncı Günü Takılır?
Spiral, kadınların adet döneminde takılmaktadır. Adet döneminde rahim ağzı açıldığı için spiral taktırmak için adet döneminin beklenmesi önerilmektedir. Spiralin adet döneminde takılmasının diğer nedeni, yanlışlıkla erken dönemdeki bir gebeliğin atlanıp gebelik varken spiral takılmasını önlemektir.
Spiral doğumdan hemen sonra takılabilir. Ancak rahim, gebeliğe bağlı olarak büyümüş olduğu için spiral rahim içinde tutunamaz ve düşebilir. Bu duruma dikkat etmek gerekir. Spiral takıldıktan sonra ilişki için eğer işleme bağlı bir rahatsızlık yoksa herhangi bir engel yoktur.
Spiral Nerede Takılır?
Rahim içi spiral; muayenehanesinde, hastanede, aile planlaması merkezlerinde takılabilir. Spiral takılması sırasında anestezi gerekmez; çünkü spiral takma işlemi ağrısız bir işlemdir. İşlem sırasında steriliteye ve hijyene çok dikkat edilmelidir.
Spiral Yan Etkileri (Spiral sonrası ağrı, Kasık ağrısı yapar mı, Karın ağrısı yapar mı?)
Özellikle bakırlı spiral takıldıktan sonra bazı kadınlarda yan etki olarak kasık veya karın bölgesinde ağrı şikayeti olabilmektedir. Bu kasık veya karın ağrıları spiral takma işleminden birkaç gün sonra kendiliğinden geçmektedir.
Uzun süren rahatsız edici ağrılar gelişirse mutlaka ultrasonla spiralin yeri değerlendirilmelidir, eğer spiral rahim içinde düzgün yerleşmemişse çıkarılmalı bir sonraki adet döneminde tekrar takılmalıdır.
Bakırlı spirallerin neden olduğu bir diğer yan etki adet kanamalarındaki artıştır. Hormonlu spiralde adet kanamaları azalırken, bakırlı spiral sonrasında adet kanamaları artabilmektedir.
Spiral Ne Zaman Çıkarılır? Spiral Adetin Kaçıncı Günü Çıkarılır? Spiral Zamanında Çı
Spiralin kullanım ömrü bittiğinde artık kadınları gebelikten koruyamayacağı için çıkarılır. Spiral zamanında çıkarılmazsa ne olur sorusuna verilecek ilk cevap “koruyuculuğu bittiği için gebelik oluşabilir”. Ancak spiralin çıkarılması gereken başka durumlar da vardır. Bunlar;
Spiral varlığında rahim içine yerleşmiş gebelik saptanırsa, spiral eğer gebelik kesesinin altında ise erken gebelik haftalarında çekilebilir. Gebelik kesesi spiralin üzerinde yerleşmişse spiral çekilirken gebelik düşükle sonuçlanabilir. Gebelik sırasında spiralin yerinde bırakılması durumunda enfeksiyon, su gelişi ve erken doğum riski artmaktadır.
Spiral Nasıl Çıkarılır?
Spiralin adet döneminde çıkarılması gerekmektedir. Spiralin acil olarak çıkarılması gerekiyorsa herhangi bir dönemde çıkarılabilir ancak aciliyet teşkil eden bir durum yoksa rahim ağzının açık olduğu adet döneminde çekilmesi tercih edilir. Spiral anestezi gerekmeden çıkarılır.
Spiral Çıkarıldıktan Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler?
Spiral çıkarıldıktan sonra özellikle dikkat edilmesi gereken bir durum yoktur. İşlem sonrasında ağrı veya kanama olursa mutlaka muayene için doktora başvurulmalı. Ağrı veya kanama, spiral çıkarılırken rahim ağzının yaralanmasından veya spiralin tamamının çıkarılmamış olmasından kaynaklı olabilmektedir.
Spiral çıkarıldıktan sonra cinsel ilişkiye girilebilir; ancak gebelik istenmiyorsa başka bir doğum kontrol yöntemine hemen başlanmalıdır.
Spiral Fiyatları (İstanbul, 2022 yılı)
Spiral çeşitleri ve fiyatları değişiklik göstermektedir. Bakırlı spiral fiyatı, hormonlu spiral fiyatına göre ucuzdur.
Bakırlı spiral fiyatları yaklaşık olarak 150-200 tl arasında değişmektedir. Hormonlu spiral fiyatı değişmekle beraber yaklaşık olarak 700 tl’dir. bu fiyatlar sadece takılacak olan spirallerin fiyatlarıdır.
2022 yılı bakırlı spiral taktırma fiyatı 400 TL ile 2500 TL arasında değişmektedir. Hormonlu spiral taktırma fiyatı 800 TL ile 3000 Tl arasında değişmektedir. Bu fiyatlar sahip olduğunuz sağlık sigortasının türüne göre farklılık gösterebilmektedir.
Spiral Taktıran Kadınların Yorumları
Bakırlı spiral taktıran kadınların yorumları ve şikayetleri genellikle adet döneminde kanama miktarının bir miktar artması ve kasık bölgelerinde ağrı şikayeti olmaktadır. Özellikle bakırlı spiralin ilk takıldığı dönemde bu şikayetler daha sık olmakla beraber zamanla azalmaktadır.
Hormonlu spiral kullananların yorumları ise daha çok spiralin ilk takıldığı dönemde ara kanamaların olması, uzun dönemde de adet görememek oluyor. Hormonlu spiral kullananlar adet ağrılarında azalma olduğunu, yoğun adet kanamalarının azaldığını belirtiyorlar.
Yazı kaynağı : drselcukselcuk.com
SPİRAL TAKTIRMA – ÇIKARTMA
SPİRAL NEDİR? – SPİRAL NASIL TAKILIR – ÇIKARTILIR
Spiral nedir?
Spiral ne işe yarar?
Spiralin üzerindeki bakır teller ya da hormon salgılayan araçlar, yumurtaların rahme ulaşmasını ve spermin yumurta ile buluşmasını engelleyerek gebeliğin oluşmasını engeller. Spiral aynı zamanda rahim ağzındaki sıvı yoğunluğunu da arttırarak spermlerin rahim içerisine ulaşmasını önler.
Kimler spiral kullanabilir?
Normal bir şekilde adet gören her kadın spiral kullanabilir. Yine de doktorunuz spiral takmadan önce gerekli kontrolleri yaparak spiralin sizin için uygun bir gebelikten korunma yöntemi olup olmadığını açıklayacaktır.
Kimler spiral kullanamaz?
Spiral, rahim içerisine yerleştirilen bir araç olduğu için, rahminde herhangi bir hastalık ya da anormallik bulunan kadınlar için önerilmemektedir. Ayrıca aşağıdaki durumlarda da spiral kullanımı önerilmez:
Spiral nasıl takılır?
Spiral takılması basit bir işlemdir. Muayene masasına yatırılan kadının vajinasına kanalı açmak için spekulum adı verilen plastik ya da metal bir alet takılır. Rahim ağzı ve vajen içerisi antiseptik solüsyonla temizlenir. Rahim ağzı da tenekulum adı verilen bir aletle tutulur ve hazırlanan spiral, rahim ağzından içeri doğru yerleştirilir. Spiralin altından uzanan minik ipler kısaltılır, bu sayede spiral çıkarılmak istendiğinde yine doktor tarafından kolaylıkla çıkarılabilecektir.
Spiral ne zaman takılabilir?
Gebelik şüphesi olmayan herhangi bir zamanda spiral takılabilir. Bunun için bazen adet döneminde spiral takılması önerilebilir. Doğum yaptıktan sonra spiral taktırmak isteyen kadınlar için ise herhangi bir zaman kısıtlaması yoktur. Normal (vajinal) ya da sezaryen doğumun ardından spiral takılabilmektedir.
Spiral genelde T şeklinde olan cerrahi müdahaleyle rahim içine yerleştirilen, bakır veya hormon içeren uzun dönem koruyuculuk sağlayan bir araçtır. Spiralde gebelik riski %1’dir. Spermlerin tüplere ulaşmasını engelleyerek etki yapar.Spiral takıldığı andan itibaren gebeliğe karşı koruma sağlar ve çıkartıldıktan hemen sonra gebeliğe izin verir.
SPİRAL KAYMASI NEDİR?
Spiral kayması, kavite içine takılan spiralin ipinin aşağı sarkması ve spiralin düşmesidir. Spiral bazen de takma hatalarından dolayı kayabilir. Örneğin karın boşluğuna geçebilir veya myometrium delip içeri gidebilir.
SPİRAL KAYMASININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Spiral kaymasının belirtilerini hasta her zaman hissedemeyebilir. Bazen eline sert bir şey hissetmesiyle şüphelenebilir ve doktoruna müracaat edebilir. Bazen de hiçbir şey anlamaz gebe kalarak doktora gider.
Spiral kaydığı zaman kanamalara neden olabilir, tahrişe bağlıdır. İpinin çok uzun olması rahim ağzını zedeleyebilir. Rahim ağzı yaraları oluşabilir. Bu nedenle yılda 1 kere kontrollerinin yapılması gerekir. Adet sapmaları görüldüğünde, anormal kanamalar görüldüğünde yine doktoruna müracaat etmek gerekir.
SPİRAL TAKTIRMAK RİSKLİ MİDİR?
Spiral taktırtmak, cerrahi bir müdahale olduğundan dolayı riski bulunmaktadır. Spiral takma esnasında enfeksiyon veya rahmin delinmesi gibi durumlar ortaya çıkabilir. Bunların olmaması açısından doktor tarafından spiral, maksimum dikkatle uygulanır. Ama buna rağmen eğer enfeksiyon meydana gelirse ilaç tedavisiyle bu sorun çözümlenir. Eğer rahmin delinmesi söz konusu olursa hastanın kanama durumu takip edilir, kanama durumuna göre ameliyat önerilebilir. Rahmin delinmesi sırasında spiral karın içine geçtiyse spirali karın zarını iltihaplandırma riskinden dolayı açık veya kapalı bir ameliyatla spiral alınır.
NASIL TAKTIRILIR?
Spiral regl zamanı, âdetin 3. 4. veya 5. günü ve eğer hasta hakkında doktor gerekli bilgilere sahipse ve o gün ki muayenede enfeksiyonla karşılaşılmamışsa özel aparatı vasıtasıyla gayet basit olarak takılır, zor bir müdahale değildir.
SPİRAL NE ZAMAN VE NASIL ÇIKARTILIR?
Spiral adetli veya adetsiz dönemde vajinal muayene pozisyonunda, rahim ağzındaki spiralin ipi görülerek ve bu ipin bir alet vasıtasıyla tutulup çekilmesiyle alınabilir. Eğer bayanda enfeksiyon varsa kişiye antibiyotik tedavisi verilir ve antibiyotik kullanılırken, tedaviye başladıktan 2-3 gün sonra spiral çekilir.Spiral çekilirken eğer spiralin ipi koparsa ya da muayenede spiralin ipi görünmüyorsa, vajinal yani alttan bir müdahaleyle özel bir alet vasıtasıyla, rahim içinde bulunan spiral bulunduğu yerden alınır.
YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Bakır alerjisi olan kişilerde bakırlı spiraller uygulanmamalıdır. Hormonlu spiraller özellikle ilerleyen kadın yaşında, fazla kanama görülen hastalarda veya bakırlı spirallere karşı alerjik durumlarda tercih edilecektir. Bakırlı spiraller takıldığı ilk aydan itibaren özellikle ilk 2-3 ay ara kanamalara, adet miktarında ve gününde artışa yol açmaktadır. Yine pelvik bölgede kramplar, baş ağrıları ek faktörler olabilir. Genellikle üçüncü aydan itibaren bu semptomlar geriler.
Hormonlu spiraller de kanama miktarı özellikle altıncı aydan itibaren belirgin olarak azalır, hormonun içeriğine bağlı olarak göğüs hassasiyeti, vücutta ödem ve baş ağrılarına neden olabilir. Bütün spirallerde özellikle ilk 3 ay bu yan etkiler daha yoğun görülür. Dördüncü aydan itibaren vücut daha rahat adapte olacaktır.
Spiral, enfeksiyon oluşumuna neden olabilir. Spiral kullanan kişide kanama görülmüşse enfeksiyon oluşmuş olabilir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Spiral kullanımı sırasında spiralin adet kanamasıyla beraber atılması riski vardır. Spiralle beraber gebelik oranı %1’den daha az olmakla beraber gebe kalındığında, dış gebelik yani tüplerde oluşması ihtimali nedeniyle ultrasonografiyle gebeliğin yerinin belirlenmesi gerekir.
Rahim içi gebelik, spiralle beraber oluştuğunda spiralin çekilmesi gerekir. Bu çekilme sonucunda gebeliklerin %50’si düşükle sonuçlanabilir.
HANGİ YAŞLARDA SPİRAL TAKILIR?
Spiral doğurganlık çağında olan her kadına her yaşta takılabilir, spiralin belli bir yaşı yoktur. Hasta yeter ki bununla korunmak istesin. İstenilen zamanda eğer rahim içi enfeksiyonu, rahim ağzı kanseri, rahimde miyop, ur gibi bir defekt yoksa her zaman takılabilir.
NE ZAMAN TAKILMALIDIR?
Spiral vajinal muayenesi normal olan her bayana, gebe kalınmadığından emin olunduğu her durumda takılabilir. Eğer bayan doğum kontrol hapını düzenli olarak kullanıyorsa, doğumdan sonra ilişkiye girmediyse, normal doğumdan 6 hafta, sezaryenden yaklaşık 8 ile 12 hafta sonra veya kanda gebelik testi negatif çıktıysa spiral uygulanabilir. Eğer şüpheli bir durum varsa adet beklenmelidir. Zaten pratikte âdetin yaklaşık 2. veya 3. gününde takılır. Bunun birkaç nedeni vardır. Hem bayan adetli olduğu için gebe olmadığından emin olmuş olunur hem de adetliyken rahimden gelen kan, rahim ağzından geçtiği sırada rahim ağzında biraz açıklık meydana gelebileceğinden, spiralin rahim ağzından rahme uygulama kolaylığı olur. Bu nedenle spiral, genelde âdetin 2. veya 3. gününde takılabilmektedir.
Aynı zamanda adetsiz dönemde de gebe olmadığından emin olunduğu durumda spiral uygulanabilir.
SPİRALİN ÜSTÜNLÜKLERİ NELERDİR?
KİLO ALDIRIR MI?
Spiral hormon ihtiva ediyorsa biraz kilo aldırabilir. Bakırlı spiraller hormon ihtiva etmediğinden hiçbiri kilo aldırmaz. Fakat hasta gayet rahat korunuyorum diye yeme ve içmesine bağlı olarak kilo alabilir.
HANGİ DURUMLARDA TAKILMAZ?
Spiral, rahimde doğuştan bir anomali varsa takılamaz. Son 3 ayda cinsel yolla bulaşan bir hastalık veya pelvik enfeksiyon varsa, doğumdan ya da düşükten sonra sepsis denilen enfeksiyonun vücuda yayılma durumunda, tanısı konulmamış vajinal kanamada, tedavi edilmemiş rahim ağzı, rahim, yumurtalık kanserinde, pelvik tüberkülozda ve gebelik durumunda spiral takılmamalıdır.
İSTEĞE BAĞLI ÇIKARTILABİLİR Mİ?
Gebe kalmak isteyen her bayan istediği zaman spiralini çıkarabilir. Hastanın rahat etmesi, sağlıklı olması ve acı çekmemesi için adetliyken gelmesi tavsiye edilir. Kişi gebe kalmak istiyorsa illaki 5 seneyi doldurması gerekmez.
Spiral gebelikten ne kadar süre korur ?
Kaliteli bir spiral itina ile takılırsa 5 yıl gebelikten korur. Markası ne olursa olsun, spiral her yıl kontrol edilmeli ve 5 yıldan sonra değiştirmek gerekir.
Spiral taktırmak ne kadar sürer ?
Spiralin takılması 3-5 dakika, çıkartılması ise 1 dakikadır.
Spiral takılırken nelere dikkat etmek gerekir ? Spiral kimlere takılmaz ?
Spiral takılacak kadının doğum yapmış veya yapmamış olmasının bir önemi yoktur. Fakat hasta bu işlemden önce çok iyi bir fizik muayene ve ultrasonografi ile kontrol edilmelidir. Spiral ciddi enfeksiyonu olan hastalara, rahminde bir veya birden fazla miyomu olan hastalara ve endometrial polipi olan hastalara takılmamalıdır. Bu gibi problemleri olan hastaların tedavi edilip, daha sonra spiral takılması doğru tıbbi yaklaşımdır. Aksi halde spiral nedeniyle ağrı, lekelenme tarzından kanama ve adet kanamalarının uzaması görülebilir.
Spiral taktırmak riskli midir ?
Yukarıda belirttiğim gibi bir hastalık yok ise, spiral taktırmak riskli değildir. Fizik muayene ve ultrasonografi ile rahmin büyüklüğü, pozisyonu(öne ve arkaya devrik) bilinirse spiral takmak çok kolay ve risksiz bir işlemdir.
Spiralin bir yan etkisi var mıdır ?
Spiralin bir yanı etkisi yoktur.
Hormonlu spiral nedir ?
Normal T spiralin dışında, bir de hormonlu spiraller vardır. Hormonlu spiraller, doğum kontrolün yanında düzensiz ve miktarı fazla adet kanamalarını kontrol etmek içindir.
Spiral fiyatları neden farklılık göstermektedir ?
Spirallerin çoğunlukla ithal ürünlerdir ve bir çok menşeili ülke ürününü kullanılmaktadır. Amerikan menşeili bir ürün ile Çin menşeili bir ürün aynı fiyata satılmadığı için spiral taktırma fiyatları da ciddi farklılıklar göstermektedir.
Doğum kontrolünün çok önemli bir hale gelmesi ile birlikte doğum kontrol yöntemlerinde farklı kullanım şekilleri ortaya çıkmıştır. Doğum kontrol yöntemleri ile hamilelik oluşumunu istediğiniz süre boyunca engelleyebilir ya da erteleyebilirsiniz. Bunun için ise kadınların doğru doğum kontrol yöntemini tercih edebilmesi için Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı ile görüşmesi gereklidir. Her kadın için uygun bir doğum kontrol yöntemi seçilmesi oluşabilecek yan etkileri önlemek açısından önemlidir. Hormonlu spiral nedir merak edenler için, T şeklinde,2 ile 3 cm boyutlarında olan ve sperme takılarak hamileliği engelleyen bir araç olduğunu söylemek doğru olacaktır. Spiral kullanımı ile 5 sene boyunca hamilelikten korunmak mümkün olmaktadır.
Hormonlu spiral nedir?
Rahimin içine az miktarda progestin hormonu salgılayarak hamileliği önleyen, T şeklinde, yaklaşık 3 cm uzunluğunda, yumuşak ve esnek plastikten yapılmış bir spiral türüdür.
Hormonlu spiralin etkinliği nedir?
Hormonlu spiral %99 etkinliği olan bir doğum kontrol yöntemidir.
Hormonlu spiral hamileliği nasıl engeller?
Rahim ağzındaki mukusu koyulaştırarak spermin rahime girmesini engeller,
Spermin yumurtaya ulaşmasını ve yumurtayı döllemesini engeller,
Rahim duvarını inceltir.
Hormonlu spiral hissedilir mi?
Spiral rahime yerleştiridiği için hissedilmez. Ancak aylık olarak kontrol yapılmasını sağlayan ve rahimin dışında bırakılan ipleri zaman zaman eşler tarafından hissedebilir.
Hormonlu spiralin kişiye uygun olup olmadığını anlamak için doktora ne gibi bilgiler verilmelidir?
Hormonlu spiral nedir?
Rahim içine yerleştirilerek spermlerin yumurtaya ulaşmasını ve döllenmesine engel olan hormonlu spiral, kadınlar tarafından tercih edilen bir doğum kontrol yöntemidir. Hormonlu spiral ile kadınlar 5 sene boyunca hamileliklerini engelleme ve erteleme şansına sahip olmaktadır. Bu süre içinde doktor ile görüşme yapılacak takılan spiralin çıkarılması da mümkündür.
Hormonlu spiral içinde yer alan progesteron hormonu ile rahim içine salınılır.
Hormonlu spiral’İn faydaları nelerdir?
Hormonlu spiral faydalarına baktığımızda diğer doğum kontrol yöntemlerine göre daha uzun koruma ve ek bir işlem gerektirmediği görülmektedir. Hormonlu spiralin belli başı faydaları arasında şunlar yer alır:
Hangi spiral türü tercih edilmeli?
Spiral kullanımında iki farklı tür bulunur: Hormonlu spiral ve normal bakır spiral. Çoğu kişinin merak ettiği konulardan birisi hangi spiral türün tercih edilmesi gerektiğidir. Adet kanamalarını azaltması, ağrıları dindirmesi ve dış gebeliği engellemesi açısından hormonlu spirallerin kullanımı daha çok tavsiye edilir.
Hormonlu spiral nasıl takılır?
Hormonlu spiral faydalarından yararlanabilmek için doğru bir biçimde takılmasına dikkat edilmelidir. Spiralin yanlış takılması ya da sonrasında kayma olması halinde kişide çeşitli yan etkilere neden olabilmektedir.
Hormonlu spiral nasıl takılır öğrenmek isteyenler için gerekli bilgiler şunlar:
Hormonlu spiralin yan etkisi var mı?
Hormonlu spiral nedir merak edenlerin bilmesi gereken diğer bir konu ise hormonlu spiralin herhangi bir yan etkisi olup olmadığıdır. Hormonlu spiralin takılması sırasında hafif kanama, baş dönmesi i gibi sağlık sorunları gözlenebilir. Bunun dışında diğer bir yan etkisi de adet kanamasının azalması gösterilebilir. Hormonlu spiral diğer doğum kontrollerine göre oldukça az yan etkiye sahip olduğu için kullanılması tavsiye edilmektedir.
Hormonlu spirali kimler kullanmamalı?
Yazı kaynağı : www.kadinsagligidoktoru.com
Aile Planlaması
Aile planlamasına daha geniş açıdan bakıldığında; bu yüzyılda insan nüfusundaki hızlı artış insanın varlığını tehdit etmektedir. Bugünkü hızıyla dünya nüfusu 47 yıl içinde iki katına çıkacaktır.
Ergenlikten perimenopoza kadar kadınlar çocuk sahibi olma veya ondan kaçınmayla karşı karşıyalardır. Sonuçta her kadının istediği zamanda istediği sayıda çocuk sahibi olması en doğal hakkıdır.
Oluşabilecek gebeliğin kalıcı olarak önlenmesine, tıp dilinde ”Sterilizasyon”, bu amaçla kullanılan yöntemlere “Sterilite”, geçici olarak önlenmesine “Kontrasepsiyon”, bu amaçla kullanılan yöntemlere ise “Kontraseptif” yöntemler denir.
Aile planlamasında birincil hedef anne ve doğacak bebeklerin sağlığını korumaktır. Sık aralıklarla oluşan gebeliklerde anne vücut sağlığı riske girmekte aynı zamanda doğacak bebeklerde düşük doğum ağırlığı, anomali bebek, bebek ölümü gibi olaylarla daha sık karşılaşılmaktadır.
Yüzyıllardan beri insanların kullandığı yöntemlerdir. Halk tarafından yaygın olarak kullanılmasına karşın güvenirliği düşük olup risk oranı %30 gibi küçümsenmeyecek düzeylerdedir.
Kadında doğal kontrasepsiyon yöntemleri
Vajen yıkanması: İlişki sonrası vajina (Hazne)’nın yıkanması, korunmak açısından tamamen etkisiz olmasının yanısıra, vajen Ph’sını bozmakta, bunun sonucunda vajinal enfeksiyon riski artmaktadır.
Takvim yöntemi: Doğuganlık ve yumurtlama belirtilerine dayalı bir yöntemdir. Belirtiler izlenerek hangi günler hamile kalma olasılığı fazla olduğu tesbit edilir. Çocuk isteniyorsa bu günlerde korunmasız ilişkide bulunulur. Çocuk istenmiyorsa bu günlerde korunmaya dikkat edilir. Düzenli mensturel siklus’a (düzenli adet gören) sahip olan kadında adetin başladığı günden 14 gün sonra yumurtlama gerçekleşir. Vücut ısısında artış, göğuslerde gerginlik ve hassasiyet, kasık ağrısı, yumurta akı kıvamında beyaz sünen akıntı yumurtlamanın kadın tarafından fark edilebilen belirtileridir. Yumurtlamadan sonra akıntının niteliği değişir. Daha koyu kıvamda ve yapışkan olur. Takvim yönteminde adetin 11.-18.günleri (Adet’in başladığı gün 1. gün kabul edilir.) hamile kalma olasılığı en fazla olan günlerdir. Kadında adet düzensizliği ve belirtileri fark edememe durumlarında bu yöntemin geçerliliği azalıp risk oranı yükselir.
Laktasyon Amenoresi: Halk arasında süt koruması diye bilinir. Emziren annelerde adet düzeni birkaç şekilde olabilir. Emzirdiği halde normal her ay düzenli adet görebilir. Emzirdiği sürece hiç adet görmeyebilir veya aralıklı düzensiz adet görebilir. Unutmamalı ki emziren annenin adet düzeni ne şekilde olursa olsun hamilelikten koruyucu özelliği yoktur. Özellikle emzirmenin 6. ayından sonra çiftler, emzirmeye engel olmayan etkin korunma yöntemlerinden birini seçmelidirler.
Erkek’te doğal kontrasepsiyon yöntemleri
Coitus İnterruptus: Halk dilinde geri çekilme veya dışarı boşalma olarak bilinen bu yöntem de gebe kalma riski yüksektir. Ayrıca uzun süre bu yöntemle korunan çiftlerde erkekte psikolojik sıkıntılara yol açabilmektedir
Modern ve etkin korunma yöntemleri olup güvenirliği %99’a kadar varabilmektedir.
Kadında modern ve tıbbı kontrasepsiyon yöntemleri
Vajinal bariyerler: Diyafram,fitil,spermisid kremler;
Diyafram: Rahim ağzına takılır.Vajende bulunan spermlerin rahim içine girmesini engeller.
Spermisid kremler: Spermlerin döllenme kabiliyetini yokeder.
Vajinal fitiller: İlişkiden 10-15 dk önce vajene yerleştirilir,ilişkiden 6 saat sonrasına kadar vajen herhengi bir şekilde yıkanmaz. Her ilişkiden önce yeni bir fitil kullanılır. Bu yöntemler combine edilerek bir arada da kullanılabilir.Böylece etkinlikleri artar. Emzirmeye herhangi yan etkileri bulunmadığından emzirenlerde bu yöntemler önerilebilir.
Rahim İçi Araç(RİA): Spiral diye bilinir.
Gebelikte korunma mekanizması: Yumurtanın rahime ulaşmasını ,spermlerin yumurtaya ulaşmasını engeller. Buna rağmen yumurta döllense bile, spiral rahim içi ortamı bozarak döllenmiş yumurtanın yuvalanmasını önler. Spiral kullanım süresi maksimum 5 yıldır. 5 yıldan sonra RİA+gebelik, spiralın ipinin kopması, Spiral+Dış gebelik olasılıkları arttığından mutlaka değiştirilmelidir. Spiraller materyal bakımından bakırlı olanlar ve hormonlu olan tipleri mevcuttur. Hormonlu spiraller ancak hastaya özel durumlarda ve mutlaka jinekoğun uygun gördüğü zaman takılabilir. Spiral takılmadan önce jinekolog tarafndan hastanın detaylı muayenesi yapılmalı ve spiral takılmasına engel bir durum olmadığı tesbit edilmelidir. Vajinal enfeksiyon, Serviakl erozyon (Rahim ağzıında yara) varsa hastanın tedavisi yapıldıktan sonra spiral takılır.
Spiral’ın önerilmediği durumlar:
Spiral takılması için en uygun zaman hastanın adetli olduğu günlerdir. Bu günlerde kadının hamile olma olasılığı yoktur. Rahim ağzı açık olduğundan işlem daha kolay ve ağrısız geçer. Spiral takıldıktan birkaç gün sonrasına kadar kramp tarzında kasık ağrısı olabilir. İki hafta süresince cinsel ilişkide bulunulmamalı, her 6 ayda en geç 1 yılda spiral kontrol ettirilmelidir. Spiral süresi dolduğunda spiral çıkarılıp hemen yenisi takılabilir. Spiral çıkarıldıktan sonra 6 ay süreyle gebelik oluşamayabilir. Veya başka bir deyişle spiralini çıkartıp çoçuk isteyen kadınlarda 6 ay süreyle gebelik oluşmazsa herhangi bir tetkik yaptırmaya gerek yoktur. Spiral kullanan kadınlarda %2-3 oranında spiral+ gebelik olabilir. Bu nedenle spiral ile korunan kadınlar yinede adet günlerini takip etmelidirler. Spiral ile gebelik olursa, spiral mutlaka çıkarılmalıdır. Hamile kaldığında spiral çıkarılmazsa anne hayatı için tehlikeli olacak düzeyde enfeksiyon olabilir. Su kesesi erken yırtılıp erken doğum kaçınılmaz olur. Hamileyken spiral çıkarıldığında gebelik %50 oranında normal bir şekilde devam edebilir. %50 oranında düşük olabilir. Eğer spiralin ipi yoksa, operasyonla spiral mutlaka çıkarılmalı, gebelik kürtaj ile sonlandırılmalıdır.
Hormonal kontrasepsiyon (Doğum kontrol hapları, iğneler)
Etki mekanizması: Yumurtlamayı durdurma, yumurtalıkları baskılama esasına dayanır. Ayrıca rahim ağzı tıkacı koyulaştırarak spermlerin rahime geçmesini engeller. Rahim içi zarı inceltir. Doğum kontrol hapların içeriği Östrojen+Progesteron’dır. Bu hormonlar normalde kadında varolan kadınlık hormonlarıdır. İğnelerde ise aylık iğneler her iki hormonu da depo halinde içerir. 3 aylık iğneler ise sadece Progesteron içerir. Doğum kontrol tabletler ve aylık iğneler adet düzensizliği ve hormonal bozukluk yapmaz. Tam tersi adet düzenleyici etkisi vardır. 3 aylık iğneler ise sadece Progesteron içerdiğinden adet düzensizliği yapabilir. Ancak özel durumlarda, örneğin emziren annelere önerilir. Doğum kontrol hapları ve iğneler düzenli kullanıldığında %100’e yakın koruyuculuğu vardır.
Doğum kontrol tabletlerin kullanım şekli: İlk kutu adetin 1.günü başlanır. Kutu bittikten sonra bir hafta ara verilir. Bir hafta sonra yeni kutuya başlanır. (Adet günü sayılmaksızın) Her akşam yatmadan bir tablet alınır. Bir akşam unutulursa ertesi akşam çift tablet alınmalıdır. Bir kutuda bu şekilde iki kereden fazla unutkanlık olursa kutunun koruyucu özelliği kalmaz. İki akşam üst üste unutulursa kanama başlar. Görüldüğü gibi doğum kontrol tabletleri kullanılırken en önemli koşul düzenli kullanmaktır.
Doğum kontrol tabletlerin Avantajları: Koruyuculuğu çok yüksektir. Adetlerin düzenli ve sancısız olmasını sağlar. Adet miktarını azaltarak kansızlığı önler. Rahim ve yumurtalık kanserlerinden koruyucu özelliği vardır.
Dikkat edilmesi gereken hususlar: 5 yıldan daha uzun kullanılmamalıdır. Emziren annelerde sütün mikatarını azaltıp kalitesini bozduğundan önerilmez. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korumaz. Tabletler bırakıldığında 9 aya kadar hamilelik olmayabilir. Tabletler kullanılırken sigara içmemelidir. Aylık ve 3 aylık iğneler kas içine yapılır. Etki ve yan etkileri tabletlere benzer.
Hormonal korunmanın önerilmediği durumlar: 35 yaş ve üzeri kadınlarda, ailede meme kanseri öyküsü varsa, tanı konulmamış vajinal kanamalar, Myom’u olan kadınlarda, Migren,Depresyon,Varis,Karaciğer hastalığı Tiroid hastalığı olanlarda önerilmez.
Erkek’te modern ve tıbbı kontrasepsiyon yöntemleri
Prezervatif kullanımı: Diğer adıyla kondom kullanımı, dışarıya boşalmayla kıyasla daha güvenilir olup, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan koruma avantajina sahiptir. Kaliteli materyal olmaması durumunda, doğru kullanılmadığında (Sadece boşalma anında kullanılırsa) güvenirliği azalır. Kadında allerji yapma dezavantajina sahiptir.
Hormonal kontrasepsiyon: Bu amaçla kullanılan preparatların ülkemizde bulunmaması ve erkeklerde cinsel isteksizlik ve cinsel disfonksiyon yaratabilmesi nedeniyle pek önerilmez.
Kadında sterilizasyon yöntemi
Tüp Ligasyonu: Rahim kanallarının cerrahi yollar bağlanmasına denir. Laparoskopik (Kapalı) veya Laparotomik (Açık) yöntemle rahim kanalları bağlanır, böylece yumurta ile sperm’in karşılaşması önlenir. Geri döünüşümü olmayan bu yöntem, çiftler kesin kararlı oldukalarında önerilir. Önemli bir yanetkisi yoktur.
Erkekte tıbbı sterilizasyon yöntemi
Vazektomi: Cerrahi müdahele ile erkeğin sperm kanallarının bağlanmsıdır. Operasyon riski çok azdır. Erkek cinsel fonksiyonlarında herhengi bir değişiklik olmaz. Tek dezavantaji bu işlemin geri dönüşümü olmamasıdır. Bu opersyon yapılmadan önce çiftler bir daha asla çocuk istemiyeceklerinin kararını kesin vermeleri gerekir.
Yazı kaynağı : www.mujdekoyuncu.com
Yorumların yanıtı sitenin aşağı kısmında
Ali : bilmiyorum, keşke arkadaşlar yorumlarda yanıt versinler.